ارزيابي دو نسل از دو جمعيت تتراپلوئيد چغندرقند از نظر مقاومت به ساقه‌روي

Evaluation of Resistance to Bolting in Two Sugar Beat Generations Developed from Two Tetraploid Populations

مهمترين مزيت كشت پائيزه چغندرقند نسبت به كشت بهاره نياز آبي كمتر آن است، ولي يكي از ضروريات كشت پائيزه استفاده از ارقام مقاوم به ساقهروي ميباشد. با توجه به شرايط آب و هوايي منطقه كشت سطح متفاوتي از مقاومت مورد نياز است. هدف از مطالعه حاضر، توليد و ارزيابي پايههاي گردهافشان مقاوم به ساقهروي براساس گزينش ژنوتيپهاي نيمهخواهري بود. در مهر سال 1389 تعداد 250 فاميل نيمهخواهري متعلق به دو جمعيت تتراپلوئيد 12460 و 12650 در مزرعه ايستگاه تحقيقات كشاورزي اولتان (مغان) كشت و از نظر مقاومت به ساقهروي غربال شدند. براساس ارزيابي‌ها، از جمعيت اول تعداد چهار فاميل و از جمعيت دوم، يك فاميل مقاوم انتخاب شد. در سال 1392، از چهار فاميل جمعيت 12460 مجدداً 120 فاميل و از تنها فاميل منتخب جمعيت 12650 90 فاميل نيمهخواهري جديد تهيه شد كه بهصورت كشت پائيزه طي دو سال 93-1392 و 94-1393 بههمراه جمعيتهاي والديني، چهار شاهد مقاوم و يك شاهد حساس به ساقهروي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در منطقه مغان ارزيابي شدند. تنوع قابل توجهي در ميان فاميلهاي نيمهخواهري از نظر مقاومت به ساقهروي مشاهده شد. در جمعيت 12460 نود و هشت فاميل و در جمعيت 12650 چهل و هفت فاميل مقاومتر از جمعيت والديني بودند و با آن تفاوت معنيدار داشتند، كه حاكي از تاثير مثبت گزينش براي افزايش مقاومت به ساقهروي بود. وراثتپذيري خصوصي براي مقاومت به ساقهروي در فاميلهاي دو جمعيت 12460 و 12650 بهترتيب معادل 85 و 66 درصد برآورد شد.

Autumn sugar beet planting demands less water than spring, however, one of the main requirements of autumn planting is bolting-resistant cultivars. Depending on the climatic conditions of the sugar beet growing region, different levels of bolting-resistance is required. The aim of the present study was to develop and evaluate sugar beet pollinators resistant to bolting based on half-sib genotypes selection. In October 2010, 250 half-sib families developed from two tetraploid populations 12460 and 12650 were grown and screened for bolting resistance in Oltan Agricultural Research Station in Moghan, Ardabil, Iran. Based on the results of bolting evaluation, four and one resistant populations were selected from 12460 and 12650 populations, respectively. In 2013, 120 families were developed from four populations of 12460 and 90 half-sib families were developed from single population of 12650. Selected families together with parental populations, four resistant and one susceptible controls were grown in autumn in 2013-14 and 2014-15 in randomized complete block design with three replications, in Moghan. Considerable variation was found among half-sib families for bolting resistance. Ninety-eight families in population 12460, and 47 families in populations 12650 showed significantly higher resistance than parental population illustrating the positive effect of selection for bolting resistance. Narrow-sense heritability for bolting resistance was estimated 85% and 66% for half-sib families developed from 12460 and 12650 populations, respectively.