ارزيابي خصوصيات زراعي، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ارقام باقلا در منطقه سيستان

Evaluation of Agronomic Characteristics, Seed Yield and Yield Components of Faba Bean (Vicia faba L.) Varieties in Sistan Region in Iran

به منظور بررسي خصوصيات زراعي، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ارقام باقلا براي انتخاب بهترين رقم باقلا براي منطقه سيستان آزمايشي در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال زراعي 94-1392 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي زهك انجام شد. تجزيه واريانس مركب داده‌ها نشان داد تفاوت معني‌دار بين ارقام باقلا از نظر كليه خصوصيات مورد بررسي در سطح احتمال 1% وجود داشت. عملكرد دانه، عملكرد غلاف سبز و عملكرد پروتئين در سال دوم بيشتر بود. بيشترين ميانگين عملكرد دانه خشك (1947 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد غلاف سبز (20557 كيلوگرم در هكتار) به رقم سرازيري تعلق داشت. بيشترين ميزان پروتئين دانه با ميانگين 33 درصد مربوط به رقم شاخ بزي بود. همبستگي بين خصوصيات مختلف نشان داد كه همبستگي مثبت و معني‌داري بين عملكرد دانه با طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف سبز در بوته، عملكرد غلاف سبز و عملكرد پروتئين دانه داشت. بر اساس نتايج حاصل از تجزيه خوشه‌اي ژنوتيپ‌ها از نظر ميانگين عملكرد دانه و پروتئين به دو گروه اصلي ارقام با عملكرد بالا و ارقام با عملكرد كمتر گروه‌بندي شد. ارقام شاخ بزي و سرازيري بالاترين عملكرد و پروتئين دانه را در بين ساير ارقام مورد بررسي داشتند. بنابراين با توجه به نتايج و خصوصيات اقتصادي مهم در باقلا (عملكرد دانه و غلاف سبز) دو رقم سرازيري و شاخ بزي كه برتر از ارقام ديگر بودند، براي كشت در منطقه سيستان مناسب شناخته شدند.

To evaluate agronomic characteristics, seed yield and yield components of faba bean (Vicia faba L.) varieties in Sistan region, an experiment was conducted using randomized complete block design with three replications in 2013 and 2014 in agricultural research station of Zahak, Sistan, Iran. Combined analysis of variance showed significant differences (P < 0.01) among varieties for all studied traits. Seed yield, green pod yield and seed protein yield were higher in the second year among the cultivars. The highest seed yield (1947 kg ha-1), and green pod yield (20557 kg ha-1) belonged to Saraziri cultivar. The highest (33%) protein content belonged to Shakhbozee cultivar. Correlation analysis showed significant positive relationship between seed yield, pod length, number of pod per plant, green pod weight plant-1, green pod yield and seed protein yield. Cluster analysis grouped faba bean varities into two main groups of high yielding and lower yielding cultivars. Shakhbozi and Saraziri had the highest seed and protein yields. Therefore, considering results of this research and important economic traits in faba bean (seed yield and green pods yield), Saraziri and Shakhbozi were identified as superior cultivars and suitable for Sistan conditions.