پديد آورندگان :
احمديان، احمد داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﺖ ﺣﯿﺪرﯾﻪ - دانشكده كشاورزي - گروه توليدات گياهي و گياهان دارويي , سالاري، امير دانشگاه تربت حيدريه - گروه گياهي و گياهان دارويي , موسوي، زكيه دانشگاه تربت‌حيدريه - گروه توليدات گياهي و گياهان دارويي , كاوه، حامد داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﺖ ﺣﯿﺪرﯾﻪ - دانشكده كشاورزي - گروه توليدات گياهي و گياهان دارويي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: سير (Allium sativum L.) گياهي چند‌ساله علفي از خانواده Liliaceae بوده كه از نظر توليد جهاني در بين گياهان پيازي پس از پياز خوراكي رتبه دوم را به خود اختصاص داده است، كمبود منابع آبي دردسترس، صرفه‌جويي و بهينه‌سازي مصرف آب، درباره اين گياه حساس به خشكي را نيز اجتناب‌ناپذير نموده است. اصولاً بيشترين عملكرد و كارايي مصرف آب به‌ترتيب در آبياري‌هاي كامل و تنش خشكي ملايم به‌دست مي‌آيد و با كاربرد كودهاي آلي از جمله ورمي‌كمپوست، اثرات منفي تنش‌هاي آبي كاهش مي‌يابد، توجه به اهميت اعمال تنش آبي در برنامه‌ريزي‌هاي آبياري از سويي و افزايش ميزان ماده موثره گياهان با اعمال تنش از سويي ديگر، باعث گرديد در اين تحقيق به بررسي تأثير سطوح مختلف تنش‌خشكي و كود ورمي‌كمپوست بر عملكرد، اجزاي عملكرد و ميزان ماده مؤثره آليسين گياه دارويي سير كه از نطر توليد، مقام دوم در بين گياهان پيازي را دارد، پرداخته شد.
مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه تربت‌حيدريه در سال زراعي 95-1394 اجرا شد. سطوح مختلف آبياري شامل 100 (شاهد)، 120، 80 و 60 درصد نياز آبي به‌عنوان فاكتور اصلي و كود ورمي‌كمپوست در چهار سطح صفر، پنج، 10 و 15 تن در هكتار به‌عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شد.
يافته‌‌ها: نتايج نشان داد كه اثرات ساده و متقابل تنش خشكي و ورمي‌كمپوست بر ارتفاع بوته، طول برگ، وزن تر و خشك بوته، وزن تر و خشك سوخ، وزن تر و خشك ريشه، سطح برگ، وزن خشك برگ و عملكرد سير معني‌دار بود، نتايج نشان مي‌دهد با افزايش تنش خشكي ارتفاع بوته، وزن خشك سوخ و سطح برگ كاهش يافته است. مصرف پنج، 10 و 15 تن ورمي‌كمپوست به ترتيب باعث بهبود 25، 18 و 10 درصدي عملكرد سير در مقايسه با شاهد گرديد. بيشترين و كمترين عملكرد سوخ سير به‌ترتيب در تيمار 100 درصد نياز آبي و مصرف پنج تن ورمي‌كمپوست در هكتار (با عملكردي برابر با 10170كيلوگرم در هكتار) و تنش60 درصد نياز آبي و بدون مصرف ورمي‌كمپوست (با عملكردي برابر با 3048/66كيلوگرم در هكتار) حاصل شد. تنش خشكي سبب كاهش و مصرف كود ورمي‌كمپوست باعث افزايش ميزان ماده موثره آليسين گرديد.
نتيجه‌گيري: گياه سير حساس به تنش خشكي است و كمبود آب سبب كاهش و كاربرد كود ورمي‌كمپوست، باعث بهبود عملكرد آن مي‌گردد. و كاربرد ورمي‌كمپوست ضمن بهبود خصوصيات رشدي، عملكرد و اجزاي عملكرد سير و كاهش خسارات ناشي از تنش خشكي در فصل تحت كشت، تداوم بهبود عملكرد گياه در سال‌هاي بعد و همچنين بهبود خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك مي-شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Garlic (Allium Sativum L.) is a herbaceous herbaceous plant of the Liliaceae family which has been ranked second in the world in terms of production of onions after onions. Due to lack of water resources, saving and optimizing water use is inevitable. Generally, the highest yield and water use efficiency are achieved in full irrigation and mild stress, respectively. and with the use of organic fertilizers such as vermicompost, the negative effects of water stresses are reduced. Considering the importance of applying water stress in irrigation programs and increasing the amount of effective material of plants by applying stress, this study investigated the effects of different levels of stress and vermicompost on yield, yield components and active compound of Allicin in garlic herb which is the second highest among the onion plants.
Materials and Methods: The experiment was carried out in a split plot design in a randomized complete block design with three replications at the Research Farm of Torbat Hadiriyah University during the cropping season of 2015-2016. Different irrigation levels including 100 (control), 120, 80 and 60% of water requirement were considered as the main factor and vermicompost fertilizer at four levels of 0, 5, 10 and 15 ton / ha as sub factor.
Results: The results showed that simple and cross effects of drought stress and vermicompost on plant height, leaf length, fresh and dry weight of the plant, fresh and dry weight of the tuber, fresh and dry weight of root, leaf area, leaf dry weight and garlic yield were significant. The results show that with increasing drought stress, plant height, dry weight of bulb and leaf area decreased. Consumption of 5, 10 and 15 tons of vermicompost increased 25, 18 and 10 percent of garlic yield, respectively. The highest and lowest yield of garlic was obtained in 100% water requirement and 5 ton per hectare of vermicompost (with a yield of 10170 kg ha-1) and 60% water stress without vermicompost consumption (with a yield of 3048 kg ha-1), respectively. Drought stress reduced and vermicompost increased the amount of allicin.
Conclusion: Garlic is susceptible to drought stress and Water scarcity decreases and application of vermicompost fertilizer improves its performance. The application of vermicompost while improving the growth characteristics, yield and yield components of garlic and reducing the damage caused by drought stress during the cultivated season, the continuation of plant performance improvement in subsequent years, as well as the improvement of soil physical and chemical properties.
