بررسي روند جدايي جريان ملي‌گرا از ائتلاف انقلابي در دوران تثبيت و نهادسازي پس از پيروزي انقلاب اسلامي

The study of the separation process of the nationalist trend from the revolutionary coalition during the period of consolidation and institutionalization after the victory of the Islamic Revolution

در انقلاب اسلامي ايران با پيشتازي حركت اسلام‌گرايان با ‌رهبري امام ‌خميني(ره) جريان‌هاي سياسي مختلف با ايدئولوژي‌هاي متفاوت براي مقابله با رژيم پهلوي به ائتلاف با يكديگر پرداختند. دراين‌راستا، جبهة ‌ملي ازجمله احزابي بود كه به‌رغم مشي غيرديني خود، در آستانۀ پيروزي انقلاب اسلامي به اين ائتلاف انقلابي پيوست؛ اما روند انقلاب و نحوۀ مديريت آن، بي‌درنگ جبهة ‌ملي را روياروي انقلابيون مذهبي قرار ‌داد و سبب ‌شد تا اين جريان بلافاصله پس از پيروزي از ائتلاف انقلابي جدا شود و درنهايت حذف ‌گردد. دراين‌راستا، مقالۀ حاضر مي‌كوشد تا با روش توصيفي- تحليلي و استناد به منابع كتابخانه‌اي و روزنامه‌اي اين سؤال را بررسي كند كه «چه مسائلي جبهة ‌ملي را در دوران گذار پس از پيروزي انقلاب روياروي انقلابيون مذهبي قرار ‌داد و فرايند حذف تدريجي آن‌ها را از صحنۀ سياست فراهم ‌ساخت؟»؛ در اين خصوص يافته‌هاي پژوهش حاكي ‌از آن ‌است كه روند اسلام‌گرايي در جريان نهاد‌سازي پس از پيروزي انقلاب، مهم‌ترين عامل در رويارويي جبهة ‌ملي با نيروهاي اسلام‌گرا و درنهايت، حذف تدريجي آن‌ها از عرصۀ سياست است؛ زيرا به‌لحاظ ايدئولوژي، پيوند دين با سياست كه محور عقايد نيروهاي اسلام‌گرا را تشكيل ‌مي‌داد، در چارچوب فكري- نظري جبهة ‌ملي جايگاهي نداشت.

In spite of his secular way, the National Front in coalition with imam Khomeini abandoned his last approach to fight within constitutional framework on the verge of Islamic revolution. But the revolution process and its management caused the National Front to collide with religious revolutionists and this movement got separated from revolutionary coalition and finally eliminated. This article tried to examine the following question with descriptive-analytical method and reference to library resources :"What factors caused the National Front to collide with the religious revolutionists in the post-revolutionary era, considering the Theoretical-intellectual framework of the National Front in coalition with the revolutionary forces?" In this regard, the initial hypothesis suggests that the process of Islamization in the establishment and consolidation of the Islamic Republic system was the most important factor in collision between the Front and the Islamist forces. Because ideologically linking religion with politics within the intellectual-theoretical framework of the National Front was impossible and the process of Islamism, contrasts with their approach in coalition period; religious forces lacking managerial and executive experiences and eventually after the victory, the clerics will give the power up to the nationalists.