كليدواژه :
خانه هاي دوم , حومه هاي شهري , پيامدهاي اقتصادي و اجتماعي , پيامدهاي زيست محيطي , شهر مشهد
چكيده فارسي :
مسائل و مشكلات موجود در كلان‌شهرها از جمله ترافيك، انواع آلودگي‌ها، وضعيت مسكن و همچنين ميل به سرمايه‌گذاري در املاك، منجر به تمايل شهرنشينان به سكونت در حومه هاي شهري شده و گسترش خانه‌هاي دوم را به همراه داشته است. كلان‌شهر مشهد نيز در دهه‌هاي اخير شاهد شكل‌گيري اين خانه‌ها در حومه خود بوده كه آثار و پيامدهاي اقتصادي ، اجتماعي- فرهنگي و كالبدي و زيست محيطي در بر داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسي علل و پيامدهاي ناشي از شكل‌گيري خانه‌هاي دوم در حومه هاي كلان شهر مشهد و روش تحقيق در اين مطالعه توصيفي تحليلي است. داده ها با روش اسنادي و ميداني جمع آوري شده و براي اين منظور 320 پرسشنامه كه از روش كوكران بدست آمده است در بين مالكان خانه هاي دوم در 12 روستاي مورد مطالعه به روش طبقه اي تصادفي توزيع شده است. جهت تجزيه و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري شده از روش آماري توصيفي و آزمون T تك نمونه‌اي استفاده شده است. نتايج بيانگر اين است كه بيش‌تر اين خانه‌ها از دهه 1380 به بعد ساخته شده است. از جمله دلايل اصلي گسترش خانه هاي دوم در محدوده مورد مطالعه گذران اوقات فراغت و دوري از آلودگي هوا و ترافيك شهري بوده است . نتايج آزمون T نك نمونه اي نشان مي دهد كه بورس‌بازي زمين، تغيير كاربري اراضي باير و كشاورزي براي استفاده از خانه دوم، كاهش شغل‌هاي مرتبط با كشاورزي و افزايش شغل‌هاي خدماتي، تخريب چشم‌انداز روستا، ساخت خانه‌ها با الگوهاي معماري جديد شهري و مغاير با خانه‌هاي روستايي، افزايش تعداد مساكن روستا، آسيب به منابع آب زيرزميني و افزايش آگاهي فرهنگي روستاييان از جمله پيامدهاي مهم شكل گيري خانه هاي دوم بوده است . شكل‌گيري خانه‌هاي دوم با وجود افزايش فرصت‌هاي شغلي، در افزايش درآمد و قدرت خريد روستاييان تأثير چندان زيادي نداشته است. از طرفي ميزان افزايش آلودگي محيط زيست و كاهش گونه‌هاي گياهي و جانوري به دليل خانه‌هاي دوم، از شدت كمي برخوردار بوده است و شكل‌گيري اين خانه‌ها تأثير چنداني بر افزايش امكانات و خدمات روستاييان نداشته است.
چكيده لاتين :
Problems in metropolises such as traffic, types of pollution, housing situation and the desire to invest in real estate, have led to the desire of city dwellers to settle in urban suburbs and thus the spread of second homes has brought. Numbers of second homes have expanded in the metropolitan suburbs of Mashhad in recent decades, which has economic, socio-cultural, physical and environmental consequences. The purpose of this study is to investigate the causes and consequences of the formation of second homes in the suburbs of the metropolis of Mashhad. The research method in this study is a descriptive- analytical. Data is collected through library and field methods by distributing questionnaires among 320-second homeowners in the 12 villages studied that is obtained by the Cochran formula. In this research, a stratified random sampling method was used. For data analysis, descriptive and inferential statistical methods (one -sample t-test) were used. The results indicate that most of the second homes have been built since the 1380s (the 2000s). Among the main reasons for the expansion of the second homes in the studied area are: (a) spending leisure time, (b) air pollution and urban traffic jams. The one-sample t-test results show that expansion second homes has significant consequences such as land speculation, change of wasteland and agricultural lands in second homes, reducing agricultural-related jobs and expansion of service jobs, the destruction of the rural landscape, the construction of houses with new urban architectural patterns, and contrary to the rural houses, increase the number of rural housing, damage to groundwater resources and increase in villagers' cultural awareness. The formation of second homes, despite the increase in job opportunities, has not had much effect on increasing the income and purchasing power of the villagers. On the other hand, the increase of environmental pollution and reduction of plant and animal species has been of less intensity. Also, the formation of second homes has not had much effect on the increase of facilities and services of villagers.
