خوانايي گزارشگري مالي و احتمال گزارشگري مالي متقلبانه

Financial reporting readability and the likelihood of fraudulent financial reporting

افزايش ميزان تقلب منجر به ورشكستگي شركت‌هاي بزرگ و نگراني‌هايي در خصوص كيفيت صورت‌هاي مالي شده است. از اين‌رو، شناسايي احتمال وقوع تقلب‌ در صورت‌هاي مالي همواره كانون توجه سرمايه‌گذاران، قانون‌گذاران، مديران و حسابرسان بوده است. نتايج پژوهش‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه شركت‌هاي داراي صورت‌هاي مالي با خوانايي كمتر، احتمالاً بيشتر از ساير شركت‌ها اقدام به ارتكاب تقلب در صورت‌هاي مالي مي‌نمايند. لذا بر پايه اين استدلال، پژوهش حاضر به بررسي تاثير خوانايي گزارشگري مالي بر احتمال وقوع تقلب حسابداري شركت‌ مي‌پردازد. بدين منظور، براي سنجش خوانايي گزارشگري مالي از دو شاخص فوگ و شاخص فلش و همچنين، از استاندارد حسابرسي شماره 240 براي شناسايي علائم نشان دهنده احتمال وجود تحريف‌هاي ناشي از تقلب در صورت‌هاي مالي استفاده گرديد. فرضيه تحقيق نيز با استفاده از نمونه‌اي متشكل از 115 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال‌هاي 1392 تا 1396 و با بهره‌گيري از مدل رگرسيون چندمتغيره لجستيك مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه خوانايي گزارشگري مالي، احتمال وقوع تقلب حسابداري شركت را كاهش مي‌دهد. همچنين، نتايج آزمون تحليل حساسيت نشان داد كه استفاده از معيار جايگزين براي سنجش خوانايي گزارشگري مالي نيز تاثيري بر نتايج اصلي پژوهش ندارد و نتايج پژوهش از استحكام برخوردار است.

Increased accounting fraud has rendered large companies bankrupt and raised concerns over the quality of financial statements. Therefore, investors, regulators, directors and accountants have always devoted particular attention to the detection of the potential frauds in financial statement. The literature is inclined to believe that firms with less readable financial statements are more likely to engage in fraudulent behaviors. In line with this argument, therefore, the present study seeks to investigate the impact of financial statement readability on the likelihood of corporate accounting fraud. To this end, Fog index and Flesch index were employed to measure the readability of financial statements, and the Audit Standard No. 240 was also used to identify the potential fraudulent misstatement in financial statements. The research hypothesis was designed based on a sample of 115 firms listed on the Tehran Stock Exchange over the period of 2013-2017, and then tested using the logistic multivariate regression model. The findings reveal that financial reporting readability mitigates the likelihood of accounting fraud. Also, the result of sensitivity test indicates that using an alternative proxy to measure financial reporting readability incurs no significant effect on the main results of the study, thereby confirming the robustness of the findings.