چالش‌هاي اقتصادي نشر در ايران؛ پيش‌نهاد شاخص‌هاي آمار اقتصادي و نوآوري

Investigating the Challenges of Iran's Publication: A Proposal of Economic Indicators and Innovation

اين مقاله شرايط اقتصادي نشر كتاب در ايران را بررسي مي‌كند. كتاب از كالاهاي مهم فرهنگي است كه در مقايسه با ديگر صنايع فرهنگي ظرفيت مناسبي را در درآمدزايي و اشتغال در اختيار دارد. در اين پژوهش، درابتدا با استفاده از رويكرد زنجيرۀ ارزش، شرايط اقتصادي حوزۀ نشر كتاب تبيين شده است و سپس با استفاده از روش داده‌بنياد و بهره‌گيري از شاخص‌هاي آمار اقتصادي چالش‌هاي اين حوزه شناسايي شده‌اند. براساس مطالعات و بررسي‌هاي انجام‌گرفته در اين پژوهش، مخارج واقعي خانوار درمورد كتاب از سال 1392 روند كاهشي پيدا كرده است. مواردي چون عدم تعادل در سهم اقتصادي بازيگران زنجيرۀ ارزش نشر، پراكندگي نامناسب توزيع‌كنندگان در سطح كشور، توازن‌نداشتن تعداد كتاب‌فروشي‌ها با تعداد ناشران، ضعف فرهنگ كتاب‌خواني، نظام تربيتي كنكورمحور، و تسلط رسانه‌هاي جديد بر زندگي مردم از چالش‌هاي اثرگذار محسوب مي‌شوند. درمقابل، سياست‌گذاري مؤثر با استفاده از شاخص‌هاي آمار اقتصادي و اقداماتي چون به‌روز‌شدنِ قوانين اين حوزه و استفاده از نوآوري‌هايي مانند چاپ براساس تقاضا و فروش آنلاين و كتاب صوتي در اشكال گوناگون مي‌توانند ياري‌رسان مقابله با چالش‌هاي ذكرشده باشند.

This article examines the economic conditions of publishing books in Iran. The book as one of the most important cultural goods in comparison with other cultural industries has a fairly good capacity to generate income and employment. In this research, firstly, using the value chain approach, the economic conditions of the book publishing are explained. Then, using the grounded method and utilizing economic indicators, the challenges of this area have been identified. According to the studies and surveys conducted in this study, real household expenditures on books have been decreasing since 2013. Examples include imbalances in the share of publishing chain actors, the inadequate distribution of distributors across the country, the inappropriateness of the number of bookstores with the number of publishers, the weakness of reading culture and the educational system, and the domination of the new media on people's lives are considered to be challenging. In contrast, effective policy-making with the use of economic indicators and actions such as updating the rules in this area and the use of innovations such as printing on demand, online sales, and audiobooks in many ways can help to cope with the challenges.