بررسي انتقاديِ پژوهش‌هاي هرمنوتيكي ـ پست مدرنيستي در باب تاريخ

Critical Examination of Postmodern - Hermeneutics Researchs on History

دانش تاريخ، تاريخ‌نگاري و معرفت تاريخي همواره يكي از موضوعات تحقيقاتي و مطالعاتي بسيار مورد علاقه صاحب­ نظران و انديشمندان پست­ مدرن در غرب و برخي شارحان آنها در ايران بوده است. انديشه­ هاي پست مدرنيستي كه برآمده از نحله­ هاي فكري هرمنوتيكي بود، جنبشي بود عليه ديدگاه‌هاي به شدت پوزيتيويستي، قطعيت­ گرا و عينيت ­باور به‌ويژه در علوم انساني. صاحبان و واضعان اين انديشه، با بازتعريف دانش تاريخ و معرفت تاريخي، مدعي شده ­اند هرگونه شرح و توصيف رويدادهاي گذشته در حكم ارائه تأويلي از آنها است و گذشته هرگز به طور كامل و دقيق بازشناختني نيست. اما واقعيت آن است كه پذيرش و كاربست ديدگاه هرمنوتيكي ـ پست‌مدرنيستي در تاريخ، در حكم رسيدن به شكاكيت مطلق و ويران كردن پايه­ هاي دانش تاريخ و بي­ اعتبار كردن آن است. از اين رو در اين پژوهش تلاش شده تا اين ديدگاه ويرانگر و نسبيّت­ گرا بر اساس متن سه كتاب رساله تاريخ نوشته بابك احمدي، بازانديشي تاريخ نوشته كيت جنكينز و زمان و حكايت نوشته پل ريكور، از نظر محتوا، مورد بررسي انتقادي قرار گيرد. يافته­ هاي پژوهش نشان مي ­دهد ديدگاه هرمنوتيكي ـ پست مدرنيستي تاريخ حاوي تناقضاتي است كه هويدا شدن آنها محققِ تاريخ را در پذيرش مدعاي اين ديدگاه، دچار ترديد جدي خواهد كرد.

History, historiography and historical knowledge are one of the favorite topics of postmodern scholars in the West and some of their exponents in Iran. Postmodernist ideas emerging from hermeneutical thought were a movement against positivist, deterministic, and objectivist views, especially in the humanities. The postmodern thinkers have defined history differently. In their view, any description of the events of the past is in the form of an interpretation of them, and the past is never fully and accurately recognizable. But the reality is that accepting and applying the hermeneutic postmodernist perspective in history, means getting absolute skepticism and the destruction of the bases of the historical knowledge and its rejection. Hence, in this research, this devastating and relativistic view has been critically criticized on the basis of some of the main postmodern texts. The research findings indicate the postmodern hermeneutic view of history contains contradictions which does not allow the researcher to accept the history of this view.