در دفاع از تفكر: بررسي انتقادي سه اثر در زمينه روش تحقيق در تاريخ

In Defense of Thought :Critical review of three works in thefieldof method of research in history

امروزه بحث روش و روش‌شناسي يكي از سنجه‌هاي مهم علميت هر رشته علمي به‌شمار مي‌رود. شايد اكنون بدون معرفت نسبت به روش و روش‌شناسي ادعاي علميت در هر علمي مورد ترديد باشد. پژوهش حاضر ضمن نقد سه اثر منتشرشده در حوزۀ روش تحقيق در تاريخ يعني روش تحقيق در تاريخ نگاري اثر جهانگير قائم مقامي، درآمدي بر روش پژوهش در تاريخ نوشته عليرضا ملايي تواني و روش پژوهش در تاريخ‌شناسي نوشته حسن حضرتي به ارزش‌يابي روش و روش‌شناسي و نسبت آن با تفكر در علم تاريخ پرداخته است. اين نقد نشان مي‌دهد كه چه پيامدهايي از اتخاذ رهيافت پوزيتيويستي در علم تاريخ متصور است. پذيرش الگوهاي روش‌شناختي علوم طبيعي در تاريخ، تضعيف موضع نقد، تضعيف موضع انديشه‌ورزي در علم تاريخ، ناديده انگاشتن نقش مورخ به‌عنوان دست‌كم بخشي از فرايند توليد علم تاريخ و... از جمله تبعات اتخاذ رهيافت پوزيتيويستي در تاريخ است. بر اين اساس راهبرد پژوهش كنوني آن است كه تمهيداتي انديشيده شود تا به واسطه‌ي آن تفكر در تاريخ به موضعي غالب تبديل شود. مساله نوشتار حاضر اين است كه نسبتي مشخص بين علم تاريخ و تفكر برقرار سازد و در اين راستا تعريف و تاويلي از علم تاريخ و روش‌شناسي تاريخي ارائه شده كه به تقويت تفكر استمداد برساند.

Today, the discussion of method and methodology is one of the important measures of science in any field of science. Perhaps now, without knowledge of the method and methodology is questionedthe claim of sciencein every discipline. Meanwhilethe present study criticizes three published works in the field of research method in the historynamelyresearch Method in Historiography by Dr. Jahangir GhaemMaghami, an introduction to research method in the history by Dr. AlirezaMollaiyTavani and Method of Research in History by Dr. Hassan Hazratiand it has evaluated method and methodology and its relation with thinking in the history. This critique reveals the implications of adopting a positivist approach in the history.Adoption of the methodologicalpatterns of natural sciences in history,Weakening the position of criticism, Undermining the position of thought in history, ignore the role of the historian as at least part of the process of producing history, and ... is the consequences of adopting a positivist approach in history. Accordingly, it is the current research strategy that arrangements are to be consideredby that, thinking in history becomes the dominant position.The present article problem is to establish a distinct relation between history and thought and in this regard, there is a definition and interpretation of history and historical methodology that advocates for strengthening thinking.