پراكنش عمودي بذرهاي كلزاي خودرو و خردل وحشي در بانك بذر مزارع زيركشت سويا و گندم

Vertical distribution of volunteer canola and wild mustard in their soil seed bank

هدف از اين تحقيق بررسي توزيع بذرهاي كلزاي خودرو و خردل وحشي در بانك بذر مزارع زيركشت در گرگان بود. براي اين منظور، نمونه گيري از خاك سه مزرعه در دو زمان (بعد از برداشت كلزا و قبل از كشت محصول در پاييز) صورت گرفت. در هر مزرعه از 6 عمق (صفر تا 5، 5 تا 10، 10 تا 15، 15 تا 20، 20 تا 25 و 25 تا 30 سانتيمتر) نمونه گيري شد. نتايج نشان داد كه حدود 3000 بذر كلزا (در متر مربع) بعد از برداشت آن در لايه سطحي خاك پراكنده شد كه اين مقدار در زمان بعد از برداشت كلزا حدود 75 درصد بانك بذر اين گونه را شامل شد. مقداري از بذرهاي به دلايل مختلف از بين رفتند، ولي باقيمانده بذرهاي كلزا در فصل پاييز عمدتاً در لايه 5 تا 10 سانتيمتري خاك توزيع شدند (حدود 39 درصد بذرها). تفاوت معني داري بين تعداد بذرهاي خردل وحشي بين 4 لايه بالاتر خاك (يعني لايه صفر تا 20 سانتيمتري خاك) در نمونه برداري اول وجود نداشت و عمده بذرها در اين لايه قرار داشتند (حدود 85 درصد). در نمونه گيري پاييزه بيشترين درصد بذرهاي خردل وحشي در لايه 5 تا 10 سانتيمتري خاك وجود داشت (حدود 31 درصد) و بين اين لايه با لايه خاك 10 تا 15 سانتيمتري تفاوت معني داري وجود نداشت. از نتايج اين تحقيق مي توان در مديريت علفهاي هرز به صورت اكولوژيك و مدل هاي پيش بيني سبزشدن علف هاي هرز استفاده نمود.

The aim of this research was to investigate vertical distribution of wild mustard and volunteer canola seeds. In order to, soil samples were collected from three farms in to times (after canola harvesting and before planting in autumn). Six different depths (0-5, 5-10, 10-15, 15-20, 20-25 and 25-30) were sampled from each farm. Results indicated that about 3000 canola seeds were distributed on soil surface after canola harvesting, that this value contained about 70% of canola seed bank. Seeds wasted for different reasons until autumn, but the most remained seeds were distributed from 5 to 10 cm soil layer at this time (about 39%). There was no significantly difference among 4 upper soil layers (i.e. 0-20 cm) in wild mustard seeds numbers at the first time of sampling, and most seeds (about 85 %) were distributed in these layers. There were most seeds of wild mustard (about 31 %) in 5-10 cm soil layer at the second sampling and there was not any differences between this and soil layer of 10-15 cm. These information can apply in ecological weed management and the models of weeds emergence prediction.