بررسي اثرات تنش خشكي و قارچ ميكوريزا بر عملكرد و برخي صفات زراعي و فيزيولوژيك ارقام آفتابگردان

Effects ofdrought stress andmycorrhizae fungiapplication on yield andsomeagronomical andphysiologicalcharacteristicsof sunflowercultivars

به منظور بررسي اثرات كاربرد ميكوريزا تحت شرايط تنش خشكي و اثرات متقابل آنها بر عملكرد و برخي صفات مورفو فيزيولوژيك در ارقام آفتابگردان (Helianthus annuus L.) آزمايشي در قالب اسپليت پلات فاكتوريلب ر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 1391-1390 در منطقه كالپوش- ميامي اجرا شد.در اين آزمايش اثر سه عامل مورد بررسي قرار گرفت. عامل اصلي، تنش قطع آبياري، (آبياري كامل (شاهد)، قطع آبياري بعد از سبز شدن و قطع آبياري قبل از گل دهي) و ارقام آفتابگردان (پروگرس، فرخ و لاكومكا) و سطوح استفاده از ميكوريزا در زمان كاشت (بدون مايكوريزا و 20 گرم در هر چاله كاشت) بعنوان عوامل فرعي انتخاب گرديدند. نتايج نشان داد كه تنش قطع آبياري بعد از سبز شدن و قبل از گل دهي سبب اثر معني داري بر تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملكرد دانهداشت. بيشترين تعداد دانه در طبق، عملكرد دانه و وزن هزار دانه در شرايط آبياري كامل به ترتيب به ميزان 702/67 عدد، 3438/28 كيلوگرم در هكتار و 61/62 گرم، حاصل شد.در بين ارقام، رقم لاكومكا با اختلاف معني دار نسبت به ساير رقم ها، داراي بيشترين عملكرد دانه به ميزان 3397/45 كيلوگرم در هكتار و بيشترين وزن هزار دانه 64/02 گرم بود.همچنين استفاده از ميكوريزاسبب افزايش معني داري در عملكرد دانه شد. با توجه به اثرات متقابل تيمار قطع آبياري و رقم، بيشترين عملكرد مربوط به رقم لاكومكا در شرايط آبياري كامل حاصل شد.

In order to study the effects of mycorrhizae fungi application under drought stress condition onseed yield and some morpho physio logical traits in sunflower cultivars (Helianthus annuus L.), a split plot factorial experiment based on randomized complete block design was conducted withthree replications during growing season 2011-2012in Kalpush Region-Mayamey. irrigation at tree levels (full irrigation, cut off irrigation after emergence and cut off irrigation before flowering) was assigned to main plots and factorial of sunflower cultivars (Progress, Farrokh. and Lakumka) and mycorrhizae application (Without application and 20 g in each planting hole) to subplots. The results indicated that drought stress had significant effect on seed number per head,1000 seeds weight, and seed yield. Maximum seed number per head, seed yield and 1000 seed weight, 702.67, 3438.28 kgha-1 and 61.62 g, respectively obtained from full irrigation. Among the three cultivars, Lakumka had highest yield (3397/45 kgha-1) and highest grain weight (64/02 g). The mycorrhizae application was significantly increased seed yield. The interaction effects indicated that the highest seed yield was obtained fromLakumka cultivar in full irrigation condition.