اثر پتانسيل‌هاي محرك رشد سويه‌هاي بومي ازتوباكتر كروكوكوم روي رشد، عملكرد و جذب عناصر غذايي در گندم

Effect of Plant Growth Promoting Potentials of Azotobacter chroococcum Native Strains on Growth, Yield and Uptake of Nutrients in Wheat

اين تحقيق به منظور بررسي اثر برخي از پتانسيل‌هاي محرك رشد شناخته شده در تعدادي از سويه‌هاي برتر Azotobacter chroococcum روي رشد، عملكرد و جذب عناصر غذايي در گندم (.Triticum aestivum L) در شرايط گلخانه‌اي به اجرا در آمد. تعدادي از سويه‌هاي ازتوباكتر كروكوكوم برتر از نظر توليد IAA، سيدوفور، هيدروژن سيانيد و تثبيت كننده نيتروژن ملكولي انتخاب و بذر گندم رقم پيشتاز در قالب يك طرح كاملاً تصادفي توسط اين سويه‌ها تلقيح و برخي از شاخص‌هاي رشد، عملكرد و جذب عناصر غذايي اندازه‌گيري شد كه اثر تلقيح باكتري بر روي شاخص‌هاي عملكرد بيولوژيك، درصد پروتئين دانه، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ و به ويژه جذب عناصر N، P، Fe و Zn مثبت و معني‌دار گرديد. بيشترين آثار معني‌دار در افزايش شاخص‌هاي مذكور در تيمارهاي سويه‌هاي ازتوباكتر كروكوكوم توليد كننده فيتوهورمون (IAA) و سويه‌هاي تثبيت كننده نيتروژن ملكولي مشاهده گرديد. به طور كلي بر اساس نتايج اين مطالعه مي‌توان گفت بعضي سويه‌هاي ازتوباكتركروكوكوم بومي استان چهار محال و بختياري كه در زمره ريزوباكتري‌هاي محرك رشد گياه (PGPR) قرار گرفته بودند تأثير مثبتي روي رشد و عملكرد گندم شامل عملكرد بيولوژيك و كيفيت دانه (درصد پروتئين دانه) تحت شرايط گلخانه‌اي داشته‌اند. هم‌چنين از اين سويه‌ها مي‌توان در جهت بهبود تغذيه گندم از نظر عناصر غذايي كم مصرف مانند آهن و روي استفاده نمود.

Azotobacter chroococcum is an important PGPR (Plant Growth Promoting Rhizobacteria) producing compounds needed for plant growth. The aim of this research was to study the effects of different native strains of Azotobacter chroococcum on growth and yield of wheat under greenhouse counditions. Seeds of spring wheat (Triticum aestivum L. var. Pishtaz) were inoculated with some Azotobacter chroococcum strains capable of producing IAA, HCN, sidrophore and fixing molecular nitrogen. The inoculation of wheat with those strains had a positive, significant effect on biological yield, seed protein percentage, thousand seed weight, leaf area, N, P, Fe and Zn uptake, in particular, by wheat. The increased growth of wheat was most likely due to the production of IAA and enhanced nitrogen fixation by inoculated strains. Some strains of Azotobacter chroococcum native to Chaharmahal va Bakhtiari are established as PGPR. Results also support the efficiency of Azotobacter chroococcum as an important biofertilizer in wheat cropping systems. The selected strains had a significant effect on wheat growth and yield, including biological yield and seed quality under greenhouse counditions. This beneficial effect of Azotobacter chroococcum on wheat is attributed mainly to IAA production and, to some extent to non symbiotic nitrogen fixation in the rhizosphere. So, these strains can potentially be used to improve wheat nutrition of micronutrients such as Fe and Zn, in particular.