نقد مقاله «ابن‌مجاهد و پايه‌گذاري نظريه قرائت‌هاي هفت‌گانه»

A Critical Review of the Article: “Ibn Mujahid and the Establishment of Seven Qurʾanic Readings” by Christopher Melchert

پروفسور ملچرت در اين مقاله كوشيده است با در نظر گرفتن تقابل موجود بين اصحاب حديث و نيمه‌عقل‌گرايان در قرن چهارم بغداد، به تحليل عملكرد ابن ‌مجاهد در تسبيع قرائات بپردازد. محاكمه ابن ‌مقسم و ابن ‌شنبوذ، بيشتر به عنوان نمادي از پيروزي اصحاب حديث شناخته شده است. ملچرت اين مسئله را به صراحت رد نكرده، اما كوشيده است از طريق نشان دادن گرايش نيمه‌عقل‌گرايانه ابن ‌مجاهد، نقش مغفول نيمه‌‌عقل‌گرايان در اين زمينه را بازنمايي كند. او از رهگذر بررسي علومي كه ابن ‌مجاهد به آنها ورود داشته است و نيز ارتباط اين علوم، نقشي را كه ابن‌ مجاهد در سده چهارم بغداد در تغيير وجهه قرائات از يك علم ادبي ـ قرآني به علمي حديثي ايفا كرد، تبيين نموده است. ملچرت شباهت‌ها و تفاوت‌هاي نقل قرآن و نقل حديث را مورد بررسي قرار داده است و بدين وسيله كوشيده است روند انتقال الگوهاي حديثي به حوزه قرائات را به نظاره بنشيند. مقايسه‌هاي آماري در برخي ويژگي‌هاي علم قرائت، قبل و بعد از ابن مجاهد، به تحليل او كمك كرده‌اند.

In his article, Professor Melchert has tried to analyze the contribution of Ibn Mujahid in the establishment of seven Qurʾānic readings by considering the confrontation between the traditionists (muhaddithun) and semi-rationalists in fourth-century Baghdad. The trial of Ibn Miqsam and Ibn Shannabudh is commonly understood as being a symbol of the triumph of traditionists. Melchert did not explicitly reject this, but he has tried to portray the role of semi-rationalists as having been neglected by demonstrating the semi-rationalist orientation of Ibn Mujahid. Through a cursory look at the sciences that Ibn Mujahid specialized in, as well as the relationship between these sciences, he explains the role played by Ibn Mujahid in fourth-century Baghdad in changing the approach of the [variant] Qurʾānic readings from a literary-Qurʾānic science to a subject related to hadith. Melchert examines the similarities and differences between the transmission of the Qurʾān and the transmission of hadith and through this he tries to delineate the process of transferring hadith paradigms to the field of Qurʾānic readings. Statistical comparisons have contributed to his analysis in relation to some of the features of the science of Qurʾānic readings before and after Ibn Mujahid.