تصاوير از آنچه مي‌بينيد پيچيده‌تر هستند: تحليل ايدئولوژي بصري در طرح‌هاي جلد‌ پرنسس نوشتۀ جين سسون

There is more to Images than Meets the Eye: A Visual-Social Semiotic Reading of Sasson’s Princess

مقاله حاضر به بررسي چگونگي ايدئولوژي بصري در گسترش تفكر نئوامپرياليسمي مي‌پردازد. نويسنده با استفاده از رويكرد نشانه-شناسي اجتماعي تصوير و فمنيسم پسااستعمار و با بهره‌گيري از نظريات منتقداني نظيركرس، ليوون و ويتلاك در پي پاسخ به اين پرسش بنيادي است كه چگونه تصاوير، به ويژه طرح‌جلد كتاب‌ها، به ابزاري در جهت پيش‌برد اهداف كلان‌روايت نئوليبراليسم انسان‌گرا در دو دهه اخير تبديل شده‌اند؟ بدين منظور دو طرح جلد از چاپ‌هاي متفاوت كتاب پرفروش پرنسس (1992)، نوشته جين سسون، بررسي مي‌شود تا به‌چگونگي استفاده از تصاوير زنان‌شرقي در راستاي بازتاب گفتمان‌هاي سياسي متفاوت پرداخته شود. چنين استدلال مي‌شود كه با تغيير گفتمان سياسي حاكم برغرب پس از واقعه يازده سپتامبر (11/9) طرح جلد چنين كتاب‌هايي نيز تغيير كردند تا با گفتمان نئوامپرياليسمي و اسلام‌هراسي حاكم بر غرب هم‌گام شوند. طرح‌جلدهاي جديد، علاوه بر ‌پررنگ كردن تقابل «زن غربي/زن شرقي» و به ‌تبع تداعي‌ ساختار سلسله‌مراتبي «غرب - شرق»، «ما - آنها» و «خود - ديگري» (همانند طرح‌هاي پيشين)، مي‌كوشند استراتژي نظامي تجاوزكارانه اخير غرب را در اذهان جهاني به يك «مداخلۀ خيرخواهانه» و آزادي‌طلبانه فمنيسمي تقليل دهند.

This article focuses on diverse front covers of Sasson’s Princess: A True Story of Life behind the Veil in Saudi Arabia (1992) and tries through the visual-social semiotics of Kress and Leeuwen and postcolonial perspective of Whitlock to elaborate how images, especially book covers, have recently been deployed in the west to disseminate the neo-orientalist ideology in the last decade. To this end, two front covers of different editions of Sasson’s best-selling book, Princess, has been studied to discuss the ways the Western political discourse has altered the images of oriental women, used on the front covers, to further diverse ideologies. It is argued that with the change of the Western political discourse after 9/11 the covers of books like Sasson’s have also altered to suit the neo-orientalist, Islamophobic leanings in the West. Such changes not only foreground the old notions of “Western women/Oriental women,” “the self/the other” but also “represent” the West’s intervention in the Orient more as a humanitarian, feministic move than military aggression.