كند شدن لبه تيز رئاليسم با استفاده از «رئاليسم سمبوليك» در رمان «سووشون»

(Slowing down The Sharp Edge of Realism Using Symbolic Realism in the Savushun (novel

«سووشون»(1348) شاهكار سيمين دانشور در ادبيات داستاني دهه چهل ايران است. دانشور در اين اثر، مرزهاي ادبيات رئاليستيِ تعهدگرايانه با رويكرد اجتماعي، انتقادي و سوسياليستي را با تأكيد بر دو مقوله معنا و خواننده به سمت ادبياتي نوگرايانه گسترش مي‌دهد. نويسنده در متن، معنا را در يك شبكه چند وجهي قرار مي‌دهد و در بازي دلالت‌ هاي معنايي، خواننده را در درك و دريافت معنا به چالش مي‌كشد. با توجه به اين امر سووشون با چند سطح از خوانندگان روبرو است: خوانندۀ عام كه در سطرهاي واقع‌گرايانه متن مي‌ماند و خوانندۀ خاص كه با توجه به نشانه‌هاي درون‌متني به لايه‌هاي ديگري از معنا دست مي‌يابد. اين كاركرد معناگرايانه در متن، ما را به يكي از شاخصه‌ ها و صنعت برجسته سبكي و ادبي در «سووشون» راه مي‌ نماياند: «رئاليسم سمبوليك» كه مي‌توان اين شاخصه را شيوه بياني و رويكرد رئاليستي اين رمان نيز به شمار آورد. رئاليسم سمبوليك به‌عنوان شيوه ‌اي در بيان دو يا چند معناي هم ‌زمان در آثار واقع‌ گرايانه، به‌صورت جدي اواسط قرن نوزدهم در هنر، ادبيات و معماري در غرب مطرح شد. اين پژوهش به دنبال آن است رمان سووشون را در ارتباط با «رئاليسم سمبوليك» بررسي نمايد. پژوهش‌ هاي انجام گرفته در اين حوزه تاكنون بيشتر بر بحث «نماد» در اين اثر تأكيد داشته ‌اند؛ اين پژوهش ضمن تمايز ظريف اين دو شگرد، شيوه دانشور را در چارچوب مكتب رئاليسم، براي فراروي از رئاليسم خشك و يك ‌سونگر ابتدايي با توجه به نمادپردازي، تحليل نموده و با روشي تحليلي ـ مروري به نقد عملي اين اثر مي‌پردازد.

Savushun is a masterpiece of Simin Daneshvar (1969) in fictional literature of the forties of Iran. In this work Daneshvar extends the boundaries of realist literature with a social, critical, and socialist approach, emphasizing both the reader and the semantics of modernist literature. The author in the text puts meaning into a multifaceted network and challenges the reader to understand the meaning given that Savushun faces several levels of readers. This semantic function in the text leads us to one of the most prominent styles and industries in Savushun called symbolic realism which can also be described as a novelistic and realistic approach to the novel. Symbolic realism, as a way of expressing two or more simultaneous meanings in realistic works, was seriously introduced in the mid-nineteenth century in Western art, literature, and architecture. The present study seeks to analyze Savushun with a fresh look at the layers of its meaning, thereby highlighting Daneshvar's ability to apply artistic delicacies and transcend realistic boundaries. With this in mind, this research seeks to explain that Daneshvar has used symbolic realism in Savushun's novel, thus explaining the method of symbolic realism and its features in the novel of Savushun. In the meantime, it answers four questions: 1) In what parts of the story is symbolic realism used? 2) Has symbolic realism been used as a literary technique in Savushun? 3) Can symbolic realism be considered as a way of expressing realistic approach to Savushun? 4) Is there a border between symbolism and symbolic realism in Savushun?