زَواره‌وَر، مركزي از دورۀ شهرنشيني (آغازنگارش) دشت ورامين: بررسي شاخصه‌هاي سفالي

دشت ورامين بر سر راه خراسان بزرگ و نقطۀ تلاقي بين شرق و غرب ايران در شمال مركز فلات ايران قرار دارد. اين دشت به‌واسطۀ قرار گرفتن در جنوب كوه‌هاي البرز و ته‌نشين شدن خاك آبرفتي رودخانه‌هايي كه از البرز به سوي كوير مركزي جاري هستند، حاصل‌خيز بوده و محل تجمع جوامع انساني است كه شواهد آن از پارينه‌سنگي ميانه تاكنون به‌دست آمده است. اين دشت با متوسط بارندگي كم، به‌خاطر ورود آب‌هاي جاري در گذشته كه در حال‌حاضر با احداث دو سد بر سر راه رودخانه‌هاي ورامين، مقدار اندكي از اين آب رودخانه‌ها به ورامين مي‌رسد ـ كشاورزي و دامپروري پررونقي داشته كه هنوز هم نشانه‌هاي آن قابل مشاهده است. محوطۀ زواره‌ور نيز از جمله استقرارگاه‌هايي است كه در حاشيۀ رودخانه‌اي كه به احتمال زياد دائمي بوده قرار داشته كه در حال حاضر اثري از آن قابل مشاهده نيست. اين محوطه از معدود استقرارگاه‌هايي است كه سفال آغازنگارش از آن در دشت ورامين به‌دست آمده است و محوطۀ كليدي در شرق دشت ري و شمال قم محسوب مي‌شود. هدف از اين پژوهش معرفي و توصيف كلي اين محوطه و شناسايي و گونه‌شناسي شواهد سفالي اين محوطه و مطالعۀ تطبيقي آن در افق فرهنگي شوش II، بانش و آغازايلامي است. پرسش‌هايي كه در اين پژوهش مطرح مي‌شود به‌طوركلي دربارۀ تغييرات سفالي اين محوطه است و اين‌كه چه تعاملاتي با استقرارگاه‌هاي نزديك به خود داشته است؟ اساس تحليل‌ها بيشتر متكي بر اطلاعات و يافته‌هاي دروني و داده‌هاي ميداني است و نتايج آن نيز شامل گونه‌شناسي كامل سفال آغازنگارش اين محوطه و مستند‌كردن مركز استقراري ديگري از دورۀ شهرنشيني (آغازنگارش) براساس شواهد سفال اين دوره است.