تحليل تداوم سازه‌ها و ساختارهاي سياست ايران شهري در اندرزنامه‌هاي ايراني و اسلامي (مطالعه موردي: عهد اردشير و سياستنامه خواجه نظام‌الملك طوسي)

Investigating on the Continuity of Structures of Iranshahri's politics In Iranian and Islamic Epistles (Case Study: The Era of Ardeshir and Khajeh Nizam-Al-Mulk eTusi)

سنت اندرزنامه‌نويسي از سنت‌هاي ديرپاي ايراني است كه درباره تداوم اين سنت در ايرانِ اسلامي نمي‌توان ترديد نمود. در اين نوشتار به منظور كشف سازه‌ها و ساختارهاي تداوم سياست ايران شهري، «عهد اردشير» به عنوان نماينده اندرزنامه‌هاي ايران باستان و «سير الملوك» يا «سياستنامه» خواجه نظام الملك به عنوان اندرزنامه شاخصِ ايراني اسلامي با استفاده از روش بينامتنيت مورد بازخواني قرار گرفته است. بينامتنيت مدعي است كه هر متني از گذشته و اكنون جدا نيست و نمي‌توان به متن به عنوان يك نظام بسته و خودبسنده نگريست. هر نوشته حامل مفاهيمي از گذشته و تحت تاثير فهم اكنون خواننده است. بر اين اساس گفته‌ها همگي مكالمه بنياد بوده، معنا و منطقشان وابسته به آنچه پيشتر گفته شده و نيز نحوه‌ دريافت آتي آنها از سوي ديگران خواهد بود. در حقيقت متون بازتاب دهنده واقعيت‌هاي سياسي اجتماعي دوران خود هستند كه به گونه‌اي گفت وگومند يا خودگومند در نوشته‌ها منعكس مي‌شوند. نويسندگان پس از توضيح نظريه بينامتنيت و با استفاده از اين روش مي‌كوشند تا نشان دهند كه سازه‌هايي همچون كيفيت حكمراني و تاكيد بر جنبه فره‌مند شاه، پيوستگي دين و سياست، اهميت نهاد وزارت، گماشتن جاسوس و همچنين ساختارهايي چون سياست متافيزيكي، ساخت استبدادي و پدرسالار حكومت از يكسو بر وجود رابطه بينامتني بين اين دو متن تاكيد مي كند و از سوي ديگر امكان تداوم اندرزنامه نويسي را توجيه پذير مي سازد.

The “Mirror of Prince’s genre” is one of the long-standing Iranian traditions, and unquestionably one that extended into the Islamic era. In this article, we examine the continuation of the structures of the Iranshahri concept, with the method of intertextuality, within the ancient Iranian text of “The Era of Ardeshir’’ and ‘‘Siyar-al-muluk’’ of Nizam al-Mulk. Intertextuality claims that no text is separate from the past and no text can be viewed as a closed and self-contained system. In other words, each text gains meaning by concepts of the past and influences the understanding of the reader. According to this fact, all fundamental meanings and their logic is dependent on what has already been said. The texts reflect the political realities of society in their own way as reflected in dialogues or monologues. After explaining the theory of intertextuality, the authors show how structures such as the quality of governance and the emphasis on the Farah of Shah, the coherence of religion and politics, the importance of the ministry's institution, and the establishment of spies, and structures such as the methaphysical politics, despotism and patriarchal government stress on the relation of intertextuality between these two texts and make justifiable the possibility of countinuing The Mirror of Princes.