عنوان مقاله :
نويافته‌هاي منطقۀ منصورآباد بهبهان براساس بررسي‌هاي باستان‌شناسي
پديد آورندگان :
آزادي، احمد پژوهشگاه ميراث‌فرهنگي , قزلباش، ابراهيم پژوهشگاه ميراث‌فرهنگي , كوهي‌گيلوان، مجيد دانشگاه آزاد‌اسلامي واحد ابهر
كليدواژه :
بهبهان , منصورآباد , بررسي باستان‌شناختي , گاه‌نگاري نسبي
چكيده فارسي :
دشت بهبهان منطقه‌اي است كه در آن، كوههاي بلند زاگرس به دشت‌هاي پست خوزستان منتهي مي‌شود. اين دشت به‌دليل وجود رودخانه‌هاي پُرآبي مانند مارون و نيز وجود زمين‌هاي حاصل‌خيز، به‌لحاظ زيستي، شرايط بسيار مساعدي را براي شكل‌گيري استقرارهاي انساني از پيش‌ازتاريخ تا دوره‌ي معاصر، فراهم آورده است. نتايج حاصله، برآمده از دو فصل بررسي در منطقه‌ي منصورآباد بهبهان است؛ اين منطقه در بخش‌هاي شمال و شمال‌شرقي دشت بهبهان قرار دارد. محدوده‌ي بررسي منطقه‌اي به مساحت حدود 150 كيلومتر مربع و هدف اصلي اين برنامه، مستندسازي و شناسايي آثار باستاني موجود در محدوده‌ي لرزه‌نگاري اكتشاف نفتِ منطقه‌ي منصورآباد بود. روش بررسي به‌صورت گسترده و تااندازه‌اي فشرده و براساس نقشه‌هاي 25000 /1 منطقه، براي بررسي موقعيت جغرافيايي و ثبت آثار باستاني بود. در اين بررسي، ثبت محوطه‌هاي باستاني با استفاده از دستگاه مكان‌ياب GPS و نمونه‌برداري از يافته‌هاي سطحي به‌روش دلبخواه انجام گرديد. در يك نگاه كلي مي‌توان چشم‌انداز زمين‌ريخت‌شناسي منطقه‌ي بررسي‌شده را به 3 بخش دشت، تپه‌ماهورهاي كوهپايه‌اي و كوهستان تقسيم نمود. قسمت دشت شاملِ بخش‌هايي از شمال دشت بهبهان مي‌شود؛ تپه‌ماهورهاي كوهپايه‌اي، زمين‌هايي با پستي‌وبلندي ملايم است كه از بخش‌هاي شمال، شرق، شمال‌شرق و شمال‌غرب به دشت بهبهان منتهي شده و در بخش‌هاي ديگر به رشته كوههاي خائيز و بَديل ختم مي‌شود. منطقه‌ي كوهستاني نيز شامل بخش‌هايي از رشته‌كوه خائيز و رشته‌كوه بَديل است. نتيجه‌ي بررسي‌هاي انجام‌شده در منطقه‌ي منصورآباد، شناساييِ مجموعه‌اي متشكل از 55 محوطه از دوره‌هاي مختلف، شامل: تپه، پراكندگي سفال، پراكندگي سفال و معماري، پراكندگي دست‌ساخت‌هاي سنگي و معماري، پراكندگي معماري و چندين سازه ازجمله بناي امامزاده، دژ، آسياب، بناي مسكوني و استودان است. آثار شناسايي‌شده در بخش‌هاي مختلف چشم‌انداز زمين‌ريخت‌شناسي منطقه‌ي بررسي، از جمله دامنه‌ي ارتفاعات، دهانه‌ي تنگه‌ها و پشته‌هاي طبيعيِ تپه‌ماهورهاي كم‌ارتفاع قرار گرفته‌اند. به نسبتِ دوران اسلامي، آثار متعلق به دوره‌هاي پيش‌ازتاريخ و تاريخي، درصد كم‌تري از آثار شناسايي‌شده را تشكيل مي‌دهند. شمار قابل‌توجهي از محوطه‌هاي شناسايي‌شده از نوع محوطه‌هاي با معماري سنگي خشكه‌چين بوده كه با استفاده از تكه‌سنگ‌هاي كوچك و بزرگ تراش‌خورده ساخته شده‌اند. درمجموع پراكندگي سفال بر سطح اين محوطه‌ها كم بوده و برخي از آن‌ها بدونِ سفال‌اند.
عنوان نشريه :
مطالعات باستان شناسي پارسه
عنوان نشريه :
مطالعات باستان شناسي پارسه
