فرايندهاي واجي بعد از كاشت حلزون: مطالعۀ موردي گفتار دانش‌آموزان فارسي‌زبان مقطع ابتدايي

Phonological processes after cochlear implantation: A Case Study of Speech in Persian-speaking Students in Primary Schools

خطاهاي گفتاري يا فرايندهاي واجي معمولاً تا شش‌سالگي در كودكان طبيعي از بين مي‌روند اما در كودكان كم‌شنوا زوال آنها مدت زمان بيشتري به طول مي­انجامد و ممكن است بعد از شش‌سالگي نيز مشاهده شوند. بسياري از محققان معتقدند كاشت حلزون باعث مي‌شود توانايي‌هاي گفتاري كودكان كم‌شنوا همپا با كودكان طبيعي رشد كند؛ لذا لازم است وجود و نوع فرايندهاي واجي موجود در خطاهاي توليدي آنها مشخص شود تا در درمان مورد توجه قرار گيرد؛ از سوي ديگر با توجه به متفاوت بودن اين فرايندها در زبان‌ها و گويش‌هاي [FA1] مختلف و انجام نشدن اين پژوهش در زبان فارسي، لازم است گامي در اين جهت برداشته شود تا مبناي مطالعات بيشتر قرار گيرد. براي بررسي و توصيف فرآيندهاي واجي در گفتار كودكاني كه عمل كاشت حلزون[FA2] انجام داده ­اند، با استفاده از آزمون واجي استاندارد فرآيندهاي واجي طبيعي و غيرطبيعي موجود در گفتار پيوستۀ 4 كودك كم‌شنواي كاشت حلزون از پايه‌هاي مختلف دورۀ اول مقطع ابتدايي مدارس ناشنوايان بررسي و خطاهاي گفتاري آنها تحليل شد. بررسي نتايج نشان داد فرايندهاي واجي طبيعي هنوز در اين كودكان وجود دارد و بيشترين نوع آن حذف همخوان پاياني (11/25) و كمترين نوع آنها كاهش خوشه (0/75) است. حذف همخوان پاياني، پيشين‌شدگي، واك‌‌‌رفتگي و واك‌دارشدگي چهار فرايند واجي طبيعي هستند كه علاوه بر داشتن مقادير حداكثري، در هر چهار نمونه نيز وجود دارند و از فرايندهاي واجي غيرطبيعي، بيشترين ميانگين مربوط به پسين‌شدگي است (3/75) كه در هر چهار نمونه يافت شده است. با توجه به يافته‌هاي پژوهش، فرآيندهاي طبيعي و غيرطبيعي در كودكان كاشت حلزون وجود دارد اما با افزايش سن در نمونۀ چهارم كمتر شده است.

Many researchers believe that children with cochlear implants have normal speech development like children with normal hearing. However, speech errors or phonological processes which in normal children usually disappear by the age of six, may, in children with severe/profound hearing impairment and cochlear implants, take longer to disappear, sometimes extending beyond age six. In order to help treatment, it is therefore necessary to examine the existence and type of speech errors among these children. The rationale behind the present study is that these processes which are known to be different in different languages and dialects, seem to be under-researched in Persian. To investigate and describe the normal and abnormal phonological processes in the continuous speech of four children of cochlear implantation from different grades in the elementary school for the deaf, the standard phonological test was used. Then their speech errors were analyzed. The results showed that normal phonological processes still exist in these children and that the elimination of the final consonant is the most frequent process (11/25), whereas the reduction of the cluster is the least frequent (0/75). The elimination of the final consonant, predilection, disengagement, and extension of the four phonological processes were found to be normal, having maximum values in all the four cases. The most abnormal phonological processes concerned the number of laterals (3/75) that were found in all the four cases. Based on the findings of the study, it is concluded that there are normal and abnormal processes in the speech of children with cochlear implantation but their number decreases as they grow older.