بهينه سازي روش ميكرو استخراج مايع-مايع پخشي براي تعيين مقادير جزيي سم ديازينون در نمونه هاي ادرار

Development of dispersive liquid-liquid micro-extraction procedure for trace determination of pesticide diazinon in urine samples

مقدمه: تعيين مقدار سموم در مايعات زيستي به خاطر غلظت ناچيز سموم و پيچيدگي تركيب نمونه ، يك مشكل جدي براي محققان مي باشد. هدف مطالعه حاضر توسعه يك روش جديد آماده سازي نمونه با صحت و دقت بالا و مدت زمان كوتاه براي تعيين مقدار سم ديازينون مي باشد. روش كار: براي استخراج و تعيين مقادير سم ديازينون در نمونه هاي ادرار، از روش ميكرو استخراج مايع-مايع پخشي و دستگاه كروماتوگرافي مايع با عمل كرد بالا مجهز به شناساگر ماورا بنفش استفاده شد. براي بهينه سازي عوامل موثر بر استخراج ديازينون از روش يك عامل در يك زمان بهره برداري گرديد. عوامل مختلف مانند نوع و حجم حلال استخراج كننده، نوع و حجم حلال پخش كننده، مدت زمان و سرعت سانتريفيوژ كردن، افزودن نمك و تاثير pH، مورد مطالعه و بهينه سازي قرار گرفت. يافته ها: بر اساس نتايج بهينه سازي به دست آمده، سطوح بهينه متغيرهاي نامبرده براي آفت كش ديازينون شامل 150 ميكروليتر تتراكلريد كربن به عنوان حلال استخراج كننده، 5/1 ميلي ليتر متانول به عنوان حلال پخش كننده، pH برابر 6، 5 دقيقه زمان سانتريفوژ با سرعت 4000 دور در دقيقه و 0% وزني-حجمي نمك افزوده شده به دست آمد. ضريب هم بستگي معادل 9965/0 حاصل شد كه نشان دهنده خطي بودن در محدوده وسيعي از غلظت سم مي باشد. LOD و LOQ به ترتيب كم تر از 7/0 و 5 ميكروگرم بر ليتر محاسبه شد. مقادير انحراف معيار براي تكرار پذيري روز به روز و هم چنين تكرار پذيري در يك روز براي سه غلظت انتخاب شده (50، 200 و 1000 ميكروگرم در ليتر)، كم تر از 4 درصد بود كه نشان دهنده صحت و دقت بالاي روش بهينه سازي است. مقادير غني سازي و راندمان استخراج براي ديازينون به ترتيب به طور ميانگين معادل 245 و 99% مي باشد. نتيجه گيري: مطابق نتايج به دست آمده، روش ميكرو استخراج مايع-مايع پخشي با موفقيت براي استخراج ديازينون از نمونه هاي ادرار توسعه يافته است. هم چنين در مقايسه با ساير روش هاي استخراج، روش ارايه شده در مطالعه حاضر داراي مزايايي از قبيل زمان استخراج كوتاه تر، تكرارپذيري بهتر و عامل غني سازي بالاتر مي باشد.

Introduction: Measurement of pesticides in biological matrices is become a serious challenge for researchers due to their very low concentration in different matrices. The aim of this study was to develop a new sample preparation method with high accuracy and validity and short retention time for determination of diazinon. Material and Method: Dispersive liquid-liquid micro-extraction technique coupled with high performance liquid chromatography equipped with ultra violet detector was developed for trace extraction and determination of diazinon pesticide in human urine samples. One variable at a time method was used to optimize parameters affecting the diazinon extraction. Different parameters such as extraction solvent, disperser solvent, and volume of the extraction solvent, volume of the disperser solvent, centrifugation time and speed, salt addition, and sample pH were studied and optimized. Result: Findings showed that optimal levels of these variables for diazinon pesticide were 150 μl of carbon tetrachloride as extraction solvent, 1.5 ml of methanol as dispersive solvent, pH of 6, 5 minutes centrifuge time at speed of 4000 rpm , 0% (w/v) salt addition. Correlation coefficient was 0.9965 indicating the linearity of a wide range of concentrations of the toxin. LOD and LOQ was calculated less than 0.7 and 5 µg L-1 respectively. The relative standard deviation for six replicate experiments in intra-day and inter-day at tree selected concentrations (50, 200 and 1000 µg L-1) was less than 4% that indicates the accuracy and precision of the optimized method. Enrichment factor and extraction recovery for diazinon were 245 and 99% respectively. Conclusion: According to the results, dispersive liquid-liquid micro-extraction procedure was successfully developed for the extraction of diazinon from human urine samples. Compared to other extraction techniques, the proposed procedure had some advantages such as shorter extraction time, better reproducibility, and higher enrichment factor.