زير پوست دانشگاه: واكاوي پديده استثمار آكادميك در نظام آموزش عالي ايران

Under the Skin of University: Uncovering Academic Exploitation in Iranian Higher Education

اين پژوهش با هدف شناسايي مسائل موجود در روابط استادان و دانشجويان در نظام آموزش عالي ايران صورت گرفت. بدين ترتيب تلاش شد تا جنبه هاي مختلف اين مسائل با توجه به بافت سياسي، اقتصادي، فرهنگي حاكم بر نهاد دانشگاه در ايران واكاوي و بازنمايي شود. پژوهش حاضر در چارچوب رويكرد كيفي و با استفاده از روش تحقيق نظريه مبنائي (با نگاه سيستمي اشتراوس و كوربين) صورت گرفته است. براي جمع آوري داده ها از اطلاع رسان ها، مصاحبه هاي عميق و غيررسمي مورد استفاده قرار گرفت و انتخاب اطلاع رسان هاي پژوهش به صورت هدفمند و با استفاده از راهبردهاي نمونه گيري با حداكثر تنوع و نمونه گيري نظريه اي صورت پذيرفت. اطلاع رسان هاي پژوهش شامل 31 دانشجوي كارشناسي، كارشناسي ارشد، و دكتري و همچنين 59 استاد دانشگاه بودند. تحليل داده هاي حاصل در سه مرحله كدگذاري باز، محوري، و گزينشي صورت پذيرفت و نظريه نهايي حول مقوله محوري "استثمار آكادميك" شكل گرفت. نظريه توليد شده در چند مرحله از طريق راهبردهاي بازبيني اعضاء، تحليل موارد منفي و چندسويه سازي منابع از حيث باورپذيري مورد تعديل قرار گرفت. همچنين به منظور تامين معيار اعتمادپذيري، فرايند تحليل داده ها تا شكل گيري نظريه تا حد ممكن توصيف شد. براي تحقق معيار انتقال پذيري نيز بافت پژوهش از حيث شرايط سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به تصوير كشيده شد. بر اساس يافته ها، استثمار آكادميك در نظام آموزش عالي ايران داراي ابعاد مالي، رواني، جنسي، پژوهشي، و آموزشي مي باشد. اين پديده به دليل شرايط ساختاري، فرهنگي، اقتصادي، و آكادميك ظهور يافته و منجر به واكنش هايي چون انقياد ظاهري، اعتراض پنهان، و البته پذيرش و همدستي شده است. اين واكنش ها تحت تاثير باور رايج )شرايط مداخله گر( و جايگاه استثمارگر استثمار شونده )شرايط زمينه اي( بروز پيدا كرده و منجر به بازتوليد استثمار، تقلب پروري، و افول نهاد علم در جامعه شده اند

Some people might think that exploitation belongs to centuries ago and is no longer common, but a deeper consideration of the modern social institutions reveals that it turns out as a malicious modern-day phenomenon. While higher education has always been ideally considered as the epitome of lofty intellectual morals, when it comes to reality the sweet dream turns into a bitter thing. This study is based on a grounded theory inquiry to uncover the hidden curriculum in Iran higher education system. To gather the required data, the maximum variation strategy has been used for sampling and in-depth interview has been employed for delving into the issue. Based on the findings, academic exploitation can be considered as the core phenomenon and hub of hidden curriculum in Iran further education. This malignant issue can then be categorized into five aspects namely teaching, research, sexual, financial and moral exploitation. Furthermore, findings indicate that the exploitation originates from structural, cultural and economic factors (causal conditions). This core phenomenon is then encountered by superficial obedience and clandestine protest (strategies) culminating in reproduction of the academic exploitation (consequence). To validate the credibility of findings, three strategies have been used namely member check, peer debriefing and prolonged engagement, while political, economic, social and cultural conditions have been outlined to establish transferability. Dependablity of the research is guaranteed by detailing the data analysis process.