بررسي انتقادي ماده تاريخ هاي منظومة تاريخي مازندران در نسخة "منظومة فتوحات شاه اسماعيل"

Critical Study on the Chronograms of the Historical Romans of Mazandaran in the Versification Manuscript “Conquests of Shāh Ismā ̔il”

هدف از نگارش اين مقاله بررسي انتقادي و مقايس هاي ماده تاريخ هاي تاريخ مازندران در نسخة منتشرنشدة «منظومة فتوحات شاه اسماعيل » است. اين اثر، كه به بيان وقايع تاريخ يسياسي ايران، به ويژه مازندران و حكومت محلي مرعشيان و ديگر شاهك هاي شمال ايران در عصر صفويه، مي پردازد، براي تاريخ نگاري مازندران بسيار اهميت دارد؛ ماده تاريخ هاي مذكور در اين منظومه مي تواند برخي گزارش هاي تاريخي را تأييد يا تكذيب كند؛ چيزي كه ممكن است در برخي تحريف ها و تصحيف ها رخ داده باشد. شاعر گمنام اين منظومه كه با چيره دستي تمام براي اغلب وقايع مهم ماده تاريخ آورده، كوشيده است تاريخ مازندران را، از آغاز تا عصر خويش، از نظر ساختاري در نظمي نوين درآورد. از اين رو، در اين منظومه نوآوري هايي ديده مي شود كه در تاريخ نويسي مازندران پيشينه ندارد. ماده تاريخ هاي مندرج در اين منظومه رويكردمان را در سلسله مراتب زماني، كه تاكنون در پشت پردة گشتارهاي تاريخي ناپديد بود ه اند، در جهتي درست سوق مي دهد

Critical and comparative Study on the chronograms of the history of Mazandaran based on the unpublished versification manuscript (Manżumeh) named “Conquests of Shāh Ismā̔il” is the goal of the paper. This work, dealing with the Iranian historical and political events, esp. with Mazandaran and the local governments of the Mar̔ashids as well as other rulers in the northern Iran in the Safavid’s period, is very important for the historiography of Mazandaran. The chronograms coming in the Manżumeh can confirm or disprove some historical records, what might occur in some corruptions and interpolations. The unknown poet of the Manżumeh, who mostly mentioned chronograms for the important occurrences, had tried to order the history of Mazandaran in a new arrangment structurally. In the Manżumeh, therefore, it can be seen some innovations that thay have had no background in the historygraphy for Manzandaran. The chronograms mentioned in the Manżumeh lead our approach to chronography, which were heretofore disappeard behind the curtin of the historical changes, in the right direction