تبيين عوامل مؤثر بر شكل گيري پايگاه رأي نامزدها و نمايندگان در انتخابات مجلس شوراي اسلامي (نمونه پژوهي: ادوار هفتم تا دهم انتخابات درحوزه انتخابيه مَمَسَني)

Explaining the Effective Factors on the Formation of Candidates and Representatives’ Voter Bases in the Islamic Consultative Assembly Election (Case Study: Election Rounds 7th to 10th at Mamasani Electorate)

جغرافياي انتخابات به عنوان گرايشي از جغرافياي سياسي به بررسي ابعاد فضايي انتخابات مي­ پردازد. ازجمله موارد مورد بررسي جغرافياي انتخابات مبحث پايگاه رأي نامزدهاي انتخاباتي است. پايگاه آراء نامزدها و نمايندگان در هر حوزه انتخابيه­اي تحت­ تأثير ساختار اجتماعي، نوع نگرش و جهان­بيني رأي­ دهندگان شكل مي­ گيرد. در حوزه انتخابيه مَمَسَني به دليل ساختار ايلي - عشيره­اي، پايگاه آراي نامزدها و نمايندگان در درجه نخست متأثر از متغير طايفه و زيستگاه جغرافيايي است. با وجود اين، ضمن اينكه هر كدام از اين بازيگران سياسي به آراي خود در طايفه و زادگاه خود پُشت­گرم هستند، مي­كوشند در قلمرو هر طايفه، جريان ­سازي و نفوذ كنند كه اين امر منجر به فضاسازي و ساخت شبكه­ هاي اجتماعي مي­شود. اين عمق­ ها و شبكه­ ها كه به صورت «سامان­ يافته»، «تصادفي» و «تركيبي» (پيوندي) هستند صرفاً محدود به قلمرو جغرافيايي زادگاه بازيگران انتخاباتي نيست، بلكه به واسطة شناسه­ هايي نظير گرايش­ هاي زادگاهي - طايفه ­اي، پيوند­هاي قومي و خويشي (خويشاوندگرايي) با ساكنان طايفه­ ديگر، منافع اقتصادي و توسعه عمراني در قلمرو رقيب، تعامل اجتماعي توده مردم با يكديگر، آراء رقابتي يا بسيج نيروهاي پُرشور، ديگر قلمروها را نيز شامل مي­ شود كه در نهايت به واسطة ابزارهاي ساخت اجتماعي نظير «فرهنگ»، «زبان» و «ارتباط»، پايگاه آراء نامزدها و نمايندگان را تقويت و متأثر مي­سازند. از اين رو، اين پرسش مطرح مي­شود كه عواملِ موثر بر پايگاه آراء نامزدها و نمايندگان در حوزه انتخابيه ممسني كدامند؟ به نظر مي­رسد، ضمن پارادايم مسلط الگوي رأي زادگاهي و طايفه­ اي در حوزه انتخابيه ممسني، وجود برخي مكان­ها، فضاها و شبكه­ هاي اجتماعي در اَشكال مختلف، نقش مُكمل را در كنار پايگاه ثابت رأي (طايفه­ اي) نامزدها و نمايندگان ايفاء مي­كند. به عبارتي نتايج پژوهش نشان داد، پايگاه آراي نامزدها و نمايندگان طوايف بَكِش، جاويد و رُستم در حوزه انتخابيه ممسني، طي ادوار هفتم، هشتم، نهم و دهم انتخابات در درجه نخست، متاثر از عواملِ محيطي و هويتي نظير هويت جغرافيايي و طايفه ­اي بوده است و در مَرتبه بعد سازه­ هايي همچون شبكه­ هاي اجتماعي تصادفي، سامان­ يافته و تركيبي كه به وسيله ابزارهاي ساخت اجتماعي (فرهنگي، زباني و ارتباطي) شكل گرفته ­اند، پايگاه رأي اين بازيگران انتخاباتي را تقويت و جهت داده است. روش تحقيق مقاله، ماهيتي توصيفي ـ تحليلي دارد و داده­هاي مورد نياز به روش كتابخانه­ اي (اسنادي) و ميداني (مشاهده) گردآوري شده‌اند.

Tribalism, birthplace, and nativism are factors that influence the candidates’ voter bases. The Mamasani electorate is a geographical region in which the political actors’ bases are influenced by regional and tribal orientations; a major part of their success is indebted to tribalism and their place of birth. Yet, despite the dominant influence of tribal voting patterns on political actions of Mamasani voters, the candidates and representatives’ bases at this electorate are not solely exclusive to their tribe or habitat territory; the presence of geographical regions that play a complementary role in the base with either a fragile or stable nature at the territories of other tribes could also play a significant role in their victory. Subsequently, it can be expressed that the formation of social roles at each tribal territory would empower and form the candidates’ bases in a “random”, “organized”, or “hybrid” manner.