توزيع عادلانه انفال و منابع عمومي (مطالعة‌ موردي هدفمندي يارانه‌ها)

Investigating the Effect of Providing Banking Facilities within the Framework of Islamic Contracts on the Value Added of Economic Sectors: Application of the Bayesian Vector Autoregression Model (BVAR)

در رويكرد اسلامي، حق برخورداري همگان از فرصت‌ها و بهره‌مندي آحاد جامعه در حد كفاف دو عنصر اساسي عدالت به‌معناي «اعطاء كل ذي‌ حق حقه» است. در اين چارچوب، اولين گام براي تحقق عدالت، مقابله با نابرابري اوليه در توزيع فرصت‌ها، منابع و امكانات عمومي (بيت‌المال) به نفع فقراي واقعي و محرومين جامعه‌ي اسلامي است. اين مقاله، به بررسي روش توزيع يارانه‌ها در اقتصاد ايران با توجه به اقتضائات عدالت در رويكرد اسلامي مي‌پردازد. سؤال اصلي تحقيق عبارت است از اينكه ملاك توزيع عادلانه انفال و منابع عمومي كشور به‌ويژه در شرايط فقر و شكاف طبقاتي چيست؟ بنا به فرضية تحقيق، در شرايط وجود فقر و شكاف طبقاتي، مي‌توان در توزيع منابع عمومي كشور و از جمله در امر توزيع يارانه‌ها، حكم به جواز توزيع نابرابر به سود فقرا داد؛ تا با كاهش فاصلة طبقاتي، نيل به عدالت سريع‌تر محقق گردد. اين مقاله با روش توصيفي و تحليلي با استفاده از آموزه‌هاي اسلامي و فقهي از يك‌سو، و بررسي تجربيات توزيع فعلي يارانه‌ها در ايران از سوي ديگر، درصدد اثبات اين فرضيه و ضرورت اجراي آن در مورد توزيع يارانه‌ها در ايران مي‌باشد.