تأثير چشم‌اندازهاي شهري بر سلامت روان شهروندان مطالعه موردي: مناطق 2 و 9 شهر تهران

The Impact of Urban Prospects on Mental Health of Citizens (Case study: 2nd and 9th regions of Tehran)

در علم جغرافيا، چشم‌اندازها همواره با عامل فرهنگ پيوند مي‌خورند. ازاين‌رو، مي‌توان چشم‌انداز را به مفهوم فرم‌هاي قابل‌رؤيت در سطح زمين و تركيب آن‌ها باهم در نظر گرفت. براي حفظ سلامت روان و رفتار و پيشگيري از استرس مي‌توان از چشم‌انداز سازي و استفاده از مناظر زيبا در كالبد و زيرساخت‌هاي شهري سود برد؛ اما اينكه اين چشم‌اندازهاي شهري تا چه ميزان بر سلامت رواني شهروندان تأثير مي‌گذارند سؤال اصلي اين پژوهش است كه سعي در مطالعه آن دارد. پژوهش حاضر ازنظر هدف؛ كاربردي و توسعه‌اي و ازلحاظ روش انجام تحقيق، توصيفي- تحليلي مي‌باشد كه ابتدا پس از تشريح مفاهيم مربوط به چشم‌اندازهاي شهري و سلامت روان با روش كتابخانه‌اي، پرسشنامه چشم‌اندازهاي شهري در 9 شاخص و 65 گويه و پرسشنامه GHQ در 4 شاخص و 28 گويه در طيف ليكرت تهيه شد؛ حجم نمونه پرسشنامه بر اساس فرمول نمونه­گيري كوكران، در 2 منطقه 384 به دست آمد كه به‌صورت سهميه­اي و تصادفي بين مناطق توزيع و جمع­آوري گرديد.؛ و سپس در محيط نرم‌افزار spss به تحليل نهايي صورت گرفت كه نتيجه بررسي پرسشنامه GHQ در سطح مناطق نشان داد كه نمره سلامت روان منطقه 2 بالاتر از سطح متوسط و نمره سلامت رواني در منطقه 9 كمي پايين‌تر از سطح متوسط نمره اين پرسشنامه قرار دارد. در تحليل رگرسيوني خطي چندگانه به اين نتيجه رسيديم كه در منطقه 2 شاخص‌هاي وضعيت زيست‌محيطي، وضعيت اقتصادي، وضعيت آموزشي، وضعيت شبكه‌هاي ارتباطي و حمل‌ونقل، وضعيت امنيتي، وضعيت مسكن، وضعيت مشاركت، وضعيت تجاري فرهنگي و وضعيت طراحي و مبلمان شهري به ترتيب بر روي سلامت روان افراد تأثيرگذار است و در منطقه 9 شاخص‌هاي وضعيت اقتصادي، وضعيت مشاركت، وضعيت تجاري فرهنگي، وضعيت طراحي و مبلمان شهري، وضعيت شبكه‌هاي ارتباطي و حمل‌ونقل، وضعيت امنيتي، وضعيت آموزشي، وضعيت زيست‌محيطي و وضعيت مسكن به ترتيب شاخص‌هاي اثرگذار بر سلامت روان افراد در اين منطقه هستند.