چكيده فارسي :
رومن ياكوبسن (1982-1896) زبان‌شناس و نظريه‌پرداز روسي با پذيرفتن ديدگاه سوسور (1913-1857) درخصوص دو محور جانشيني و هم‌نشيني، زبان را به دو قطب استعاري و مجازي تقسيم كرده و بر اين باور است كه قطب استعاري مخصوص شعر و بر مبناي رابطۀ شباهت در محور جانشيني است و قطب مجازي مخصوص نثر و بر پايۀ رابطۀ مجاورت در محور هم‌نشيني شكل مي‌گيرد. بر اساس اين ديدگاه در تاريخ بيهقي كه غلبۀ زبان با قطب مجازي است، در ميان كاركردهاي مختلف زبان، كنايه به عنوان يك ويژگي سبكي و متعلق به قطب مجازي زبان از اهميت خاصي برخوردار است. بيهقي با تصرف در ساختار نحوي جمله‌ها كه غالباً در محور هم‌نشيني زبان صورت مي‌گيرد، از كنايه براي تجسّم و عينيّت‌بخشي به مفاهيم ذهني بيشترين بهره را برده‌است. كنايات تاريخ بيهقي را مي‌توان به دو دستۀ زباني و ادبي تقسيم كرد كه اغلب آن‌ها در معناي اوليۀ خود داراي مصداق عيني هستند و به عبارتي لازم معناي آن‌ها قابليت تحقق در واقعيت بيروني را دارد و اين مساله با آنچه ياكوبسن مي‌گويد كه قطب مجازي زبان از ويژگي‌هاي بارز نثر مخصوصاً ادبيات رئاليستي است، هم‌خواني و هماهنگي بسيار دارد.
چكيده لاتين :
Roman Jakobson (1982-1896), The Russian linguist and theorist, accepting the view of Saussure (1857-1913) on two axes of succession and affiliation, divides the language into two metaphorical and figurative poles, believing that the metaphorical pole is for poetry and based on the resemblance in the succession axis, the figurative pole is for prose based on the proximity relation in the affiliation axis. Based on this view in the history of Beihaghi, that the figurative pole has special importance in language, among the different functions of language, allusion is of particular importance as a stylistic property belonging to the figurative pole of the language. By interfering in the syntactic structure of the sentences, which is often in the synchronic axis of the language, Beihaghi has made the greatest use of the allusion for visualization and objectification of mental concepts. The allusions of Beihaghi's history can be divided into two linguistic and literary groups, most of them in their original sense are objective, and in the sense of what they mean, they are capable of realizing in the external reality, and this has a lot of consistency and harmony with what Jakobson says that the figurative pole of the language is the prominent features of the prose especially the realist literature.
