مضامين و بن مايه هاي ادبيّات پايداري در جنگنامه كِشم و جُرون نامه

هجوم استعمارگران پرتغالي به ايران و چيرگي آنان بر بخشي از اين سرزمين، سبب شد تا برخي از ساكنان اين مرز و بوم با هر گونه سلاحي، اعم از نظامي و فرهنگي به مبارزه با اين بيدادگران برخيزند كه از جملۀ آنان، سرايندگان منظومه ­هاي حماسي جنگنامۀ «­كِشم» (1032 هجري) و «جُرون­نامه» منسوب به قدري (1042 هجري) بودند، كه شعر آنان بستر مناسبي جهت انعكاس جلوه‌هاي ارزشمند پايداري در برابر دشمن است. پژوهش حاضر با روش كتابخانه­اي در پي پاسخ به اين مسأله است كه دو منظومه جنگنامۀ «­كِشم» و «جُروننامه» چه مضامين و جلوه­ هايي از ادبيات پايداري در بر دارند؟ يافته پژوهش حاكي از اين است كه مهم­ترين جلوه­ها و بن­مايه­هاي ادبيّات مقاومت در اشعار سرايندگان جنگنامۀ «كِشم» و «جُرون­نامه» عبارتند از: وطن­دوستي، شناساندن چهرۀ استعمارگران، نفرت از بيگانگان، غيرت­ديني، عدالت­طلبي و ظلم­ستيزي، مرثيه بر شهداي راه ميهن، تفاخر به شاهان و اسطوره­ هاي آرماني ايران، اتّحاد و همبستگي. سرايندگان جنگنامۀ «­كِشم» و «جُروننامه» براي بيان مضامين، از دو نوع بيان مستقيم و بيان غيرمستقيم بهره بردند. در ضمن آنان براي عامه فهم­شدن اشعار، از زبان عاميانه­اي استفاده كرده­اند كه در برخي ابيات لحن و فضاي حاكم بر اشعار ذكر­شده آميخته از حماسه، طنز، هجو و اعتراض نسبت به استعمارگران پرتغالي است.