پاسخ‌هاي رشد و نموي، عملكرد و كيفيت خيار گلخانه‌اي به محلول‌پاشي سيليسيم

Growth reactions, yield and quality of greenhouse cucumber to foliar application of silicon

سيليسيم، به عنوان عنصري مفيد يا شبه­‌ضروري، بسياري از واكنش‌­هاي فيزيولوژيك و بيوشيمايي گياهان را تحت تأثير قرار مي­‌دهد. ليكن، بسياري از توليدكنندگان محصولات گلخانه­‌اي كشور، به­‌ويژه در سيستم بدون خاك (هيدروپونيك)، از عنصر سيليسيم در برنامه كوددهي و محلول‌­پاشي محصولات زير كشت استفاده نمي­‌كنند. بر همين اساس، آزمايشي جهت بررسي تأثير تيمارهاي محلول‌پاشي سيليسيم (صفر، 50، 100 و 150 ميلي­‌گرم در ليتر) بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك خيار (.Cucumis sativus L) رقم نگين، در سيستم بدون خاك، در گلخانه‌­اي تجاري واقع در شهرستان پيرانشهر، از توابع استان آذربايجان­‌غربي، اجرا گرديد. نتايج آزمايش بيانگر افزايش معني­‌دار كلروفيل، مقدار نسبي آب برگ، جذب كلسيم و سيليسيم و بهبود معني­‌دار پايداري غشاي سلولي برگ خيار تحت محلول‌­پاشي سيليسيم در مقايسه با تيمار شاهد بود. بيشترين عملكرد ميوه و ميزان جذب كلسيم در غلظت­‌هاي 100 و 150 ميلي‌گرم در ليتر مشاهده گرديد. بيشترين ماندگاري پس از برداشت ميوه، به عنوان يكي از مهم‌ترين صفات كيفي خيار، در محلول­‌پاشي 150 ميلي­‌گرم در ليتر سيليسيم مشاهده گرديد كه در مقايسه با شاهد افزايش 29 درصدي نشان داد. براساس نتايج آزمايش محلول­پاشي سيليسيم، با افزايش سطح برگ، مقدار كلروفيل كل و بهبود محتواي نسبي آب برگ منجر به افزايش عملكرد و همچنين ماندگاري پس از برداشت خيار رقم نگين گرديده و در نتيجه توجه بيشتر و كاربرد اين عنصر در پرورش بدون خاك خيار توصيه مي‌­گردد.

Silicon (Si), as a beneficial or quasi-essential element, has different effects on physiological and biochemical processes in plants. But, many greenhouse growers in Iran, especially in soilless system (hydroponic), do not use Si in their recipe and fertilization program. This experiment was conducted to assess the effects of foliar application of different Si levels (0, 50, 100 and 150 mg/L) on morpho-physiological characteristics of cucumber (Cucumis sativus L., cv. Negin) in a commercial soilless greenhouse, located at Piranshahr city, West-Azarbaijan province, Iran. Based on the results, Si foliar application significantly increased total chlorophyll, leaf relative water content (RWC), leaf calcium (Ca) and Si uptake and stability of cellular membrane, as compared to control treatment. Maximum yield and Ca uptake were observed in 100 and 150 mg/L concentrations. The highest fruit shelf life, as one of the main cucumber quality components, was observed in 150 mg/L Si foliar application, which was 29% higher than control treatment. Based on the results of Si foliar application, increasing the leaf area and total chlorophyll content and improvement of RWC increased the yield and postharvest longevity of cucumber fruit (Negin cultivar). Consequently, foliar application of Si in soilless production of cucumber is recommended.