كليدواژه :
رئاليسم علمي , ابزارانگاري , فلسفه علم , پوزيتيويسم منطقي , مكتب اجتماعي علم
چكيده فارسي :
رئاليسم علمي ديدگاهي است كه هويات نظري مطرح در نظريههاي علمي را داراي وجودي مستقل از ذهن و نظريات علمي ميداند. طبق اين ديدگاه، هوياتي همچون اتم، ملكول، موج، الكترون و... به لحاظ هستيشناختي داراي وجودي مستقل هستند و شناخت آنها بهواسطه نظريات علمي، امكانپذير است. در مقابل، ابزارانگاران علمي، رئاليستها را در هر دو ادعاي خود به چالش كشيدهاند و به لحاظ هستيشناختي منكر وجود مستقل هويات نظري هستند و با انكار وجود مستقل آنها، ادعاي شناخت آنها نيز معنايي نخواهد داشت. با بررسي ديدگاههاي اين دو جريان به اين نتيجه رسيديم كه نزاع اين دو جريان همچون پروندهاي مفتوحه ادامه دارد و هيچكدام از آنها در مقابل ديگري به برتري دست نيافته است و ادلهاي كه از سوي آنها ارائه ميشود، توان كنار گذاشتن و حذف جريان مقابل را ندارد.اين مقاله با روش توصيفي تحليلي به بررسي ديدگاههاي رئاليستها و ابزارانگاران ميپردازد و هدف آن تبيين و بررسي ادله رئاليسم علمي و توفيق آن در برابر ابزارانگاري است.