امكان‌سنجي مناطق مناسب براي فعاليت و رهاسازي كفشدوزك Oenopia conglobata contaminata (Menteries) عليه شته سبز انار Aphis punicae Passerini با استفاده از GIS در استان يزد

Feasibility of suitable regions for release of the ladybird Oenopia conglobata contaminata (Menteries) against pomegranate green aphid Aphis punicae Passerini by using GIS in Yazd province

كفشدوزك Oenopia conglobata contaminata (Col.: Coccinelidae)يكي از شكارگرهاي مهم گونه‌هايي از شته‌ها در باغ هاي ايران است. شته سبز انار،Aphis punicae Passerini (Hem.: Aphididae) عمومي‌ترين آفت درختان انار محسوب مي‌گردد كه در تمامي انارستان‌هاي كشور وجود دارد. در پهنه‌بندي مناطق مناسب براي رهاسازي كفشدوزك كروي، O. conglobata عواملي مثل دما، ميزان رطوبت نسبي، ميزان بارندگي، ارتفاع و فراواني طعمه به عنوان مهم‌ترين معيارهاي تعيين پهنه­ هاي مناسب براي رهاسازي كفشدوزك انتخاب شدند. بر اساس مدل فرايند تحليل سلسله مراتبي(AHP) و تشكيل پايگاه داده مكاني GIS تجزيه و تحليل­هاي مربوط به مناطق مناسب براي رهاسازي كفشدوزك كرويO. conglobataانجام شد. نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه نزديك به 32 درصد از مناطق استان از جمله بخش‌هايي از شهرستان‌هاي تفت، ابركوه و مهريز كاملا مناسب براي رهاسازي كفشدوزك مي‌باشند. دلايل آن مي­تواند قرارگيري اين باغ‌ها در حد فاصل ارتفاعات و دشت باشد كه موجب تشديد اختلاف فشار و ايجادجريانات هوايي از كوه به دشت و برعكس مي‌شود. همچنين نزديك به 59 درصد از مناطق استان مانند قسمت عمده شهرستان اردكان، بهاباد و بافق كاملا نامناسب براي رهاسازي كفشدوزك شناخته شدند كه از دلايل آن مي‌توان به ميانگين دما بسيار بالا و كمبود طعمه اشاره نمود.

The ladybird, Oenopia conglobata contaminata is one of the important predators of some aphids in Iranian orchards. Pomegranate green aphid, Aphis punicae Passerini (Hem.: Aphididae) is the most common pests of pomegranate trees, existing in all pomegranate orchards in Iran. In order to determin the suitable areas for release of O. conglobata, the factors of temperature, humidity, rainfall, height, and prey frequency were selected as the most important criteria. Analysis of the data was carried out based on the Analytic Hierarchy Process (AHP) and the spatial geostatistical database of GIS. The results indicated that, nearly 32% of the province's regions, including some parts of Taft, Abarkuh and Mehriz, were perfectly suitable for release. The possible reasons are the position of the orchatds between the highlands and the plains, causing intensify in pressure difference and createing air currents from the mountain to the plains and vice versa. Furthermore, nearly 59% of the province's areas, such as the major part of Ardakan, Bahabad and Bafgh, were determined as completely unsuitable for release. The reasons might be the high average temperature and the lack of adequate prey.