تأثير تغييرات فصلي بر فعاليت جستجوگري موريانه زيرزمينيAnacanthotermes vagans (Isoptera: Hodotermitidea)

Effect of Seasonal Fluctuations in Foraging Activity of a Subterranean Termite Anacanthotermes vagans (Isoptera: Hodotermitidae)

فعاليت جستجوگري موريانه‌هاي زيرزميني به‌شدت تحت تأثير شرايط محيطي بوده و ارتباط مستقيم با خسارت‌زايي آن‌ها دارد و اين تغييرات فصلي فعاليت جستجوگري مي‌تواند بر موفقيت كنترل موريانه‌هاي زيرزميني با استفاده از روش سيستم طعمه‌گذاري تأثيرگذار باشد. موريانه زيرزميني Anacanthotermes vagans (Hagen) (Isoptera: Hodotermitidae) به‌عنوان يك آفت شهري مهم در مركز و نواحي جنوبي ايران مطرح است. اين مطالعه با هدف تعيين اثر تغييرات فصلي بر فعاليت جستجوگري و ميزان تغذيه چوب در اكوسيستم شهري و در شهر يزد و در يك بازه زماني دوساله (تير 1392 تا خرداد 1394) انجام شد. تغييرات جستجوگري اين‌گونه با سه متغير تعداد ايستگاه‌هاي فعال، جمعيت جستجوگر و ميانگين تغذيه چوب كه از نمونه‌برداري ماهانه 85 ايستگاه ردياب و 15 ايستگاه تغذيه‌اي به دست آمد، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد فعاليت جستجوگري موريانه زيرزميني A. vagans، به طور كامل فصلي است. فعاليت جستجوگري اين‌گونه پس از يك توقف سه‌ماهه در اسفند آغاز مي‌شود و در تير و مرداد به بالاترين ميزان مي‌رسد. مقايسه الگوي تغييرات فعاليت جستجوگري با نوسانات ميانگين دما و ميزان بارندگي ماهانه نشان داد تغييرات فصلي فعاليت جستجوگري در گونه مورد مطالعه در ارتباط مستقيم با تغييرات دما است. علاوه بر آن به نظر مي‌رسد كاهش شديد و ناگهاني دما در زمستان مي‌تواند سبب كاهش جمعيت كلني‌ها شود.

Foraging behavior of subterranean termites is strongly influenced by environmental conditions and is related directly to termite damages. The seasonal changes in foraging activity of subterranean termits can affect the efficacy of baiting method in a management program. The subterranean termite, Anacanthotermes vagans (Hagen) (Isoptera: Hodotermitidae)is an important urban pest with economic damage in central and southern regions of Iran. The objective of this study was to determine the effect of seasonal changes on foraging activity and wood consumption in Yazd over a two-year period (June 2013 to May 2015). Foraging variations were monitored according to three variables including active stations, foraging population and wood consumption. 85 monitoring and 15 feeding stations monthly inspected. The results showed that foraging activity of A. vagans, is completely seasonal and begins after a quarterly stop in March and was highest from July to August. Comparison of foraging activity pattern changes with mean of temperature fluctuations and monthly precipitation showed seasonal changes in foraging activity is directly related to temperature. In addition, it appears the sharp decline in winter temperature may reduce the population of colony.