اثر سيستم دوكشتي برنج بر برخي خصوصيات زيستي كرم ساقه خوار برنج (Chilo suppressalis (Lepidoptera: Crambidae

Double cropping rice systems affect biological parameters of Chilo suppressalis (Lepidoptera: Crambidae)

در سال­ هاي اخير، تمايل كشاورزان به سيستم دوكشتي برنج نگراني­ هايي در زمينه تغيير در خصوصيات زيستي آفات و كاربرد بي­رويه حشره­ كش ­هاي شيميايي ايجاد كرده است. در مطالعه حاضر، برخي ويژگي­ هاي زيستي لاروهاي زمستان گذران كرم ساقه ­خوار برنج، (Chilo suppressalis (Walker در مزارع يك بار كشت و دو بار كشت برنج در شمال كشور مورد مقايسه قرار گرفت. نمونه­ برداري از مزارعي كه در مناطق جغرافيايي يكسان قرار داشتند نشان داد كه فراواني لاروهاي زمستان گذران در طول ماه­هاي آبان تا اسفند دو سال زراعي 1395 و 1396 در مزارع دوكشتي به ميزان معني­داري بيشتر از مزارع تك­ كشتي است، در حالي كه درصد مرگ و مير لاروها در مزارع دوكشتي كمتر از مزارع تك ­كشتي است. عرض كپسول سر در لاروهاي زمستانگذران جمع­آوري شده از مزارع دوكشتي به ميزان معني­داري بيشتر از مزارع تك­ كشتي بوده و وزن آنها كم­ و بيش بيشتر از لاروهاي جمع­آوري­شده از مزارع تك ­كشتي بود. به علاوه، شفيره­هاي حاصل از لاروهاي زمستانگذران، در مزارع دوكشتي به ميزان معني­داري سنگين­ تر از مزارع تك ­كشتي بودند. لاروهاي جمع­ آوري­شده از مزارع دوكشتي به تعداد روزهاي بيشتري براي شفيره­ شدن نياز داشتند، با اين حال، شب‌ پره‌هاي حاصل از اين شفيره­ ها، زادآوري بيشتري در مقايسه با حشرات مزارع تك­ كشتي داشتند. نتايج اين مطالعه نشان مي­دهد كه برخي از ويژگي­هاي زيستي كرم ساقه­ خوار برنج در سيستم دوكشتي برنج تحت تاثير قرار مي­گيرند. حداقل برخي از اين تغييرات ممكن است روي فراواني و شدت خسارت آفت در فصل زراعي بعدي تأثير گذاشته و در نتيجه، تقاضا براي كاربرد حشره ­كش ­هاي شيميايي به منظور كنترل آفت را افزايش دهند. بنابراين، پيشنهاد مي­شود در برنامه ­هاي مديريتي، از مجموعه­ اي از روش ­ها به صورت تلفيقي استفاده شود تا در كنار مديريت كارآمد آفت، از ورود بي­ رويه آفت كش ­ها به محيط زيست جلوگيري شود.

The inclination of rice growers towards double cropping system has raised new concerns about changes in pest biological parameters and the excessive release of pesticides in the environment. In this study, some biological traits of the overwintering larvae of Chilo suppressalis (Walker) was compared between single and double cropping rice fields in the northern Iran during 2016 and 2017. Under the same geographical locality, a significantly higher density of the overwintering larvae was observed in double cropping fields during November-March of both years, while larval mortality was lower in double cropping fields. The larvae collected from double cropping fields had significantly wider head capsules and tended to be heavier than those from single cropping ones. Additionally, both male and female pupae collected from double cropping fields had significantly higher body mass than those from single cropping fields. A significant increase in the number of days required for pupation of the overwintering larvae was observed under double cropping system. However, the adult moths emerged from these pupae were significantly higher fecund than those reared from single cropping fields. Results of this study highlight significant changes in some biological traits of C. suppressalis under double cropping system. At least, some of these changes are expected to affect the level of crop damage in the next growing season and thereby, demand higher rates of pesticides for satisfactory management of the pest. Therefore, further studies are needed to explore the pest status and management of C. suppressalis under double cropping system.