شناسايي و ارزيابي عوامل موثر بر تقاضاي اجتماعي آموزش عالي (مورد مطالعه: دانشجويان تحصيلات تكميلي پرديس دانشكده‌هاي فني دانشگاه تهران)

Identification and Evaluation of Factors Affecting the Social Demand for Higher Education (Case Study: Graduate Students at Campuses of Technical Colleges of University of Tehran)

پژوهش حاضر با هدف شناسايي و ارزيابي عوامل موثر بر تقاضاي اجتماعي آموزش عالي در بين دانشجويان تحصيلات تكميلي پرديس دانشكده‌هاي فني دانشگاه تهران به روش آميخته اكتشافي اجرا شد. در بخش كيفي، جامعه آماري شامل خبرگان و استادان حوزه آموزش عالي بود كه با 8 نفر از آنها مصاحبه شد. در بخش كمي، جامعه آماري شامل همه دانشجويان تحصيلات تكميلي پرديس دانشكده‌هاي فني دانشگاه تهران به تعداد 3527 بود كه با استفاده از فرمول نمونه‌گيري كوكران به روش تصادفي ساده 346 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها يك پرسشنامه محقق‌ساخته 24 سوالي بود كه روايي محتوايي و صوري آن را متخصصان حوزه آموزش عالي تاييد كردند. همچنين پايايي پرسشنامه با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ 92 درصد محاسبه شد. بر اساس نتايج بخش كيفي عوامل موثر بر تقاضاي اجتماعي آموزش عالي در چهار بعد كلي فردي و خانوادگي، دانشگاهي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، شناسايي شد. نتايج آزمون تي نشان داد كه همه عوامل شناسايي شده از نظر دانشجويان تحصيلات تكميلي در حد مطلوب ارزيابي شده اند. همچنين نتايج آزمون فريدمن نشان داد عوامل اقتصادي بيشترين اهميت و عوامل فرهنگي و اجتماعي كمترين اهميت را دارند.

Abstract: The aim of this exploratory-mixed research was to identify and evaluate the factors affecting the social demand for higher education among graduate students at campuses of technical colleges at University of Tehran. In the qualitative phase, the statistical population included elites and professors of higher education, among whom 8 individuals were interviewed. In the quantitative phase, the statistical population included all graduate students at campuses of technical colleges at University of Tehran (N=3527), among whom 346 individuals were randomly selected as research sample using Cochran’s Formula. The data collection instrument included a researcher-made questionnaire that contained 24 questions. The latter instrument was confirmed by the elites of higher education in terms of content and face validity. The reliability of the questionnaire was also calculated using Cronbach's Alpha Coefficient (0.92). According to findings obtained from qualitative phase, factors affecting the social demand for higher education were identified in terms of the following four major dimensions: a) individual and familial, b) academic, 3) economic, and 4) cultural and social. The results of T-test indicated that all identified factors were evaluated as desirable in the eyes of graduate students. Furthermore, the results of Friedman Test showed that economic and cultural-social factors were the most and the least important factors in this regard, respectively.