دولت قاجار و بحران اروميه در جنگ جهاني اول

با آغاز جنگ جهاني اول و به‌رغم اعلام بي‌طرفي ايران از سوي احمد شاه قاجار، پاي ايران به جنگ كشيده شد و برخي از شهرهاي ايران به اشغال قواي روسيه، انگلستان و عثماني درآمد. در ميان مناطق اشغال شده، آذربايجان و شهر اروميه و حومة آن به‌ دليل تنوّع قومي، گوناگوني ديني و مذهبي و تفاوت‌هاي شيوة زيستي، در بحراني عميق فرو رفت. هدف جستار حاضر، بررسي و تحليل عملكرد دولت ايران در كنترل بحران اروميه است. اين پژوهش مي‌كوشد با مطالعة زمينه‌هاي بروز بحران اروميه به اين پرسش پاسخ دهد كه دولت قاجار براي كنترل بحران اروميه چه گام‌هايي برداشت و نتايج آن گام‌ها چه بود؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، هيأت حاكمة قاجار در سه عرصة مذاكره با دول اشغال­گر براي تخلية قواي‌شان از آذربايجان، اعزام وليعهد به تبريز و تغيير حكمرانان اروميه مي‌كوشيد بحران را كنترل كند؛ اما به ‌دليل ضعف مفرط دولت مركزي، بحران مالي فزاينده و فقدان نيروي نظامي قابل اعتنا نتوانست دستاوردي در كنترل بحران داشته باشد. روش پژوهش حاضر، تاريخي با رويكرد توصيفي ـ تحليلي است.