مطالعه تطبيقي برنامه درس تاريخ معماري اسلامي در دانشكده‌هاي معماري

Comparative Investigation of the “History of IslamicArchitecture” Curriculum at Architecture Faculties

اين پژوهش با هدف شناخت تجربه كشورهاي مختلف در آموزش تاريخ معماري اسلامي و انتقال تجارب آنها به دانشكده‌هاي معماري ايران اجرا شده است. پژوهش از لحاظ هدف، كاربردي است و بدين منظور با روش تطبيقي به كمك الگوي بردي، برنامه درس «تاريخ معماري اسلامي» در ايران و چند كشور جهان بررسي شده است. جامعه پژوهش شامل تمام كشورهايي بود كه درس تاريخ معماري اسلامي در برنامه درسي خود دارند. نمونه‌هاي مورد مطالعه، شامل ايران و كشورهاي جهان اسلام بر مبناي كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اسلامي بود كه دانشگاه‌هاي آنها در رتبه‌بندي پايگاه استنادي جهان اسلام، جزء 100 دانشگاه برتر بودند. معيار انتخاب دانشگاه‌ها در هر كشور، رتبه‌ بندي هر موسسه در آن كشور بوده است و تلاش شد كه دانشگاه‌هاي داراي بالاترين رتبه بررسي شوند. بر اساس نتايج پژوهش، سه رويكرد كلي (نگاه تاريخ‌ گرايانه، نگاه معنايي و نگاه كاربردي) بر اساس تلقي متفاوت هر كشور از نسبت اسلام و معماري در آن كشور در برنامه درسيِ درس معماري اسلامي قابل شناسايي است. براي نيل به هدف‌هاي برنامه توجه، به رويكرد آن و به‌روزرساني برنامه‌ ها بايد در اولويت برنامه‌ ريزان درسي قرار بگيرد.

The aim of this applied research was to identify the experiences of different countries in terms of teaching the “History of Islamic Architecture” and transferring their experiences to Iranian architecture faculties. Accordingly, the comparative method was used to model the teaching of History of Islamic Architecture in Iran and several other countries in the world. The research population was composed of all countries that included “History of Islamic Architecture” in their curriculum. Besides, the research sample was composed of architectural faculties in Iran and some Islamic countries (The Organization of Islamic Cooperation) whose universities are indexed among the top 100 universities in the Islamic World Science Citation Center (ISC). The ranking of each university in any given country was considered the criterion for selecting universities in each country and it was tried to examine the universities with the highest ranks. The results revealed that there were three general visions based on the different perceptions of each country on the relationship between Islam and architecture in architecture facilities: historical vision, conceptual vision and practical vision. As such, paying due attention to forenamed visions and updating the curricula are the prerequisites for attaining the concerned objectives.