واكاوي نوين ويژگي‌هاي رفتار مرشدانه مديران در شركت پالايش نفت اصفهان و اعتبارسنجي آن

Uncovering of the mentorship behavior characteristics of managers in Isfahan Oil Refinery Company

مفهوم «رفتار مرشدانه مديران» در ادبيات رفتار سازماني و مديريت منابع انساني جايگاه قابل‌توجهي داشته و انديشمندان عرصه ي مديريت نظرات متفاوتي در مورد آن ارائه كرده‌اند. پژوهش حاضر در تلاش است تا ويژگي‌هاي رفتار مرشدانه مديران را از زواياي نويني واكاوي نمايد. اين پژوهش با رويكرد آميخته اكتشافي و با استفاده از رويكرد تحليل محتواي قراردادي در بخش كيفي انجام شده است. براي اين منظور ضمن انجام مصاحبه نيمه‌ساختاريافته عميق با 20 نفر از مديران شركت پالايش نفت اصفهان، مجموعه‌اي از مضامين اوليه طي فرايند كدگذاري گردآوري و سپس از درون آن‌ها مقوله‌هايي استخراج گرديد. نتايج حاصل از كدگذاري‌ها و تحليل داده‌ها نشان داد كه ويژگي‌هاي رفتار مرشدانه مديران متفاوت بوده و بر مبناي تفاوت‌ها، در قالب پنج ويژگي رفتاري با عناوين، «رفتار همنوايانه»، «رفتار كمال‌گرايانه»، «رفتار خودمديرانه»، «رفتار نقش‌مدارانه» و «رفتار اثرگذارانه» طبقه‌بندي گرديد به طوري كه هريك از اين رفتارها خود در برگيرنده مفاهيم ديگري است. پس از كشف مقوله‌هاي مدل ارائه شده در مرحله كيفي، به‌منظور اعتبارسنجي كمي مدل استخراج شده، پرسشنامه‌اي مشتمل بر 80 گويه، طراحي و تنظيم شد و در اختيار 191 نفر از زيرمجموعه تحت سرپرستي مديران ارشد و مياني به صورت نمونه‌گيري در دسترس قرار گرفت و اعتبار مدل به صورت كمي نيز ‌تأييد شد.

The concept of “Mentorship behavior of managers” is significant in organizational behavior and human resource management literature in which diverse opinions are expressed by many human resource scholars throughout the world. This study was performed with a mixed exploratory approach by using the conventional content analysis in qualitative section. The purpose of this qualitative study was to explore the mentorship behavior characteristics of managers in Isfahan Oil Refinery Company using content analysis’s systematic design. For this purpose, a semi-structured and in-dept interview with 20 managers of the Company was conducted. The analysis of research data led to a group of initial themes as well as categories through a coding process. Research analysis of semi-structured interviews indicated that mentorship behaviors of the managers under study may be classified under five behaviors including: resonant behavior, perfectionist behavior, self-management behavior, rolling-based behavior and influencing behavior, while each of these behaviors are in turn composed of different concepts. After discovering the category of model presented in the qualitative stage، 80-item questionnaire was designed and regulated to qualitatively validate the extracted model and it was provided for 191 employees under the supervision of senior and middle managers by available sampling method and finally, the validity of the model was qualitatively verified.