تأثير منيزيم و دماي محيط ريشه بر رشد، عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيك خيار گلخانه‌اي در سيستم آبكشت

Effects of Mg2+ and root zone temperature on growth, yield and physiological properties of greenhouse cucumber (Cucumis sativus L.) in hydroponics

منيزيم نقش كليدي در فتوسنتز، اختصاص كربوهيدرات­ها، انتقال ساكارز در آوند آبكش، اكسايش نوري و كلروز برگ گياهان ايفا مي‌كند. به‌منظور ارزيابي تأثير غلظت‌هاي مختلف منيزيم (صفر (شاهد)، 2 و 4 ميلي­مولار) و دماي محيط ريشه (15، 25 و 35) بر رشد، عملكرد و خصوصيات فيزيولوژيك خيار گلخانه‌اي (رقم 792 Nagen)، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1393 در سيستم آبكشت، اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه تيمار شاهد به‌طور معنيداري وزن ‌تر و خشك برگ، تعداد برگ، سطح برگ و شاخص كلروفيل را كاهش داد؛ ولي، نسبت شاخساره به ريشه به‌طور قابل توجهي افزايش يافت. در اين شرايط، زماني كه تيمار شاهد در محلول غذايي همراه با دماي ‌ºС35 در محيط ريشه استفاده گرديد اين اثرها شديدتر بود. بيشترين عملكرد (578 گرم در بوته) در تيمار 4 ميلي مولار منيزيم و دماي‌ºС 15 مشاهده گرديد. كمترين عملكرد (276 گرم در بوته) در غلظت 2 ميلي مولار منيزيم و دماي محيط ريشه ‌ºС35 به دست آمد. نسبت Fv/Fm با افزايش غلظت منيزيم در محلول غذايي و با كاهش دماي محيط ريشه، افزايش يافت. با افزايش غلظت منيزيم در محلول غذايي، غلظت منيزيم و فسفر ريشه نيز افزايش يافت. غلظت فسفر برگ با افزايش دماي محيط ريشه افزايش يافت در حالي كه غلظت فسفر ريشه با افزايش دماي محيط ريشه كاهش يافت. از نتايج اين آزمايش مي­توان نتيجه­ گيري كرد كه با افزايش غلظت منيزيم در محلول غذايي، اثر نامطلوب دماي ‌ºС 35 محيط ريشه كاهش مي‌يابد. بنابراين، غلظت 4 ميلي مولار منيزيم در محلول غذايي و دماي محيط ريشه ‌ºС15 مي‌تواند بهترين تيمار براي پرورش خيار گلخانه‌اي در فصل سرما پيشنهاد گردد.

Magnesium plays a key role in photosynthesis, partitioning of carbohydrates, phloem export of sucrose, photo-oxidation and leaf chlorosis of plants. In order to evaluate the effect of various concentrations of Mg (0 (control), 2 and 4 mM) in the nutrient solution and root zone temperature (RZT) (15, 25 and 35 ºС) on growth, yield and physiological properties in cucumber (Cucumis sativus L. cv. Nagen 792) grown in hydroponic system, an experiment was carried out as factorial based on randomized complete blocks design with four replications, in 2014. Results showed that zero Mg treatment (control) significantly decreased leaf fresh and dry weights, number of leaves, leaf area and SPAD index; but remarkably increased shoot to root ratio. These effects were more pronounced when control treatment was combined with RZT of 35ºС. The highest yield (578 g per plant) was observed in plants treated with concentration of 4 mM Mg and 15 ºС RZT. The lowest yield (276 g per plant) was obtained under concentration of 2 mM Mg and 35 ºС RZT. The Fv/Fm value increased with the increase of Mg concentration in the solution and with the decrease of root temperature. Increased Mg concentration in the nutrient solution increased leaf Mg and root phosphorus (P) content. Leaf P content increased as RZT increased. Whereas, root P content decreased as RZT increased. It can be concluded from the results of this research that increasing Mg concentration in the solution decreased the adverse effects 35 ºС RZT. Therefore, Mg concentration of 4 Mm in the solution and 15 ºС RZT can be considered as an appropriate treatment for hydroponic cucumber cultivation.