تحليل مكاني-زماني نوسانات تراز آب زيرزميني در آبخوان هاي عميق و نيمه عميق استان گلستان با استفاده از آزمون هاي آماري ناپارامتري در محيط GIS

آب هاي زيرزميني از منابع ارزشمند در سراسر جهان هستند كه متاسفانه در طول دهه هاي گذشته به واسطه برداشت هاي بي رويه از آن در كنار كاهش نزولات جوي، با كاهش شديد سطح سفره همراه بوده است. اين كاهش در اقليم هاي خشك و نيمه خشك و مناطقي كه بخش زيادي از نياز آبياري آنها از طريق چاه ها تأمين مي شود بيشتر مي باشد. بر اين اساس ضروري است تا تغييرات مكاني-زماني آنها مورد قرار گيرد. در اين پژوهش آبخوان هاي سطحي و عميق استان گلستان به عنوان منطقه مطالعاتي در نظر گرفته شدند. آزمون هاي ناپارامتري من-كندال، شيب خط سن و پتيت بر روي داده هاي سري زماني (1369-1395) 277 ايستگاه پيزومتري اجراء و نتايج آنها در محيط GIS پهنه بندي شد. در اين مطالعه، الگو و روند تراز سطح آب زيرزميني مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در بيشتر مناطق، سطح آبخوان عميق از روند كاهشي برخوردار است ولي در آبخوان هاي نيمه عميق در كنار روند كاهشي، در بخش هايي از آن روند افزايشي نيز مشاهده مي شود. شيب خط روند در آبخوان هاي نيمه عميق در مسير حركت آب هاي زيرزميني است ولي در آبخوان هاي عميق الگوي منظمي ديده نمي شود. شيب كاهشي تغييرات سطح سفره در آبخوان هاي عميق به بيشتر از 8 درصد مي رسد. اين آبخوان از لحاظ كاهش سطح سفره، شرايط بدتري را نسبت به آبخوان نيمه عميق دارد و اين مي تواند ناشي از برداشت هاي بي رويه از اين سفره و عدم جايگزيني سريع آن باشد. همچنين نتايج نشان داد كه هر 3 آزمون ناپارامتري اين تغييرات را نشان داده و تقريبا از الگوي مشابهي تبعيت مي كنند.