كليدواژه :
طبقه متوسط جديد , فرازوفرود , ايدئولوژيك , رانتير , توسعه مردم‌سالاري , ساختار دولت
چكيده فارسي :
مسئله‌اي كه از ديرباز توجه برخي از انديشمندان سياسي را به خود جلب كرده است، ويژگيهاي دولت در ايران مي‌باشد؛ به همين خاطر نظريات مختلفي از جمله پاتريمونيال، نئوپاتريمونيال، سلطانيسم، مطلقه، رانتير، شبه‌مدرنيته، استبداد شرقي و غيره به‌منظور بررسي ويژگي‌ها و خصوصيات دولت‌هاي معاصر در ايران ارائه شده است. غالب نظرياتي كه در خصوص ويژگيهاي دولت در ايران معاصر مطرح گرديدهاند، عمدتاً كلان‌نگر، نظري و كيفي (غيركمي) بوده و هر يك از دريچه يا زاويه خاصي به ويژگيهاي دولت در ايران معاصر پرداخته اند. اين نوشتار برخلاف نظريات و آثار ديگر كه عمدتاً كلي و مبتني بر سطوح تحليل نظري بوده، بر آن است تا با طرح اين سؤال كه ويژگيهاي ساختاري دولت بعد از انقلاب اسلامي (از اوايل دهه 1390) چه بوده است، پژوهش را آغاز كند. در اين راستا، اين تحقيق با پيش كشيدن مطالعه موردي در خصوص رابطه بين رشد طبقه متوسط جديد و روند توسعه مردم‌سالاري در ايران بعد از انقلاب اسلامي، از يك‌سو و نقش دولت در اثرگذاري بر اين رابطه از سوي ديگر، سعي در پاسخ دادن به اين سؤال بوده است. روند و يافته‌هاي تحقيق كه عمدتاً به‌صورت اكتشافي و با روش تحليل ساختاري انجام‌گرفته نشان مي‌دهد كه دولت در ايران بعد از انقلاب اسلامي داراي دو ويژگي رانتير و ايدئولوژيك بوده است.
چكيده لاتين :
Characteristics of state in Iran has attracted some of political scientists’ attraction since past times; therefore, various theories, including Patrimonial, Neo-Patrimonial, Sultanism, Absolutism, Rentier, Quasi-Modernity, Eastern Despotism, etc., have been proposed to examine the characteristics and features of contemporary states in Iran. Most of the theories about the features of the state in contemporary Iran are mainly general, theoretical and qualitative, each dealing with the characteristics of the state in contemporary Iran from a particular angle or point of view. Contrary to other theories and works, which are largely general and based on the levels of theoretical analysis, the present paper seeks to begin with the question of what constituted the structural features of government after the Islamic Revolution (until the early 1990s). In this regard, this paper attempts to respond to this by proposing a case study of the relationship between the growth of the new middle class and the process of democracy development in Iran after the Islamic Revolution, on one hand, and the role of the state in influencing this relationship on the other hand. The process and findings of this survey, which are mainly exploratory and structured, show that the government in Iran after the Islamic Revolution has both rentier and ideological features.
