ارزيابي و كاربرد انواع مجموعه داده‌هاي ديدباني (زميني و ماهواره‌اي) بارش بر روي ايران

هدف اين مقاله معرفي، ارزيابي و كاربرد انواع مجموعه داده‌هاي بارش ديدباني زميني و ماهواره‌اي معتبر است كه بر روي ايران داده مستمر و به روز دارند. توليد و كاربرد مجموعه‌هاي بارش بر اساس داده‌هاي ماهواره‌اي به دليل تفكيك مكاني و زماني بالا و همچنين پوشش مكاني تقريبا كامل جهاني در سال‌هاي اخير به سرعت رو به گسترش است. در اين مقاله توزيع مكاني هفت مجموعه بارش جهاني ديدباني بر روي ايران با داده‌هاي باران‌سنجي در 228 پيكسل 0.25 درجه طول و عرض جغرافيايي كه حداقل شامل سه باران‌سنج هستند مقايسه و بررسي شده است. مقايسه اين نتايج نشان مي‌دهند كه مجموعه‌ها اختلاف زيادي در مقدار بارش سالانه بر روي پهنه ايران نشان مي‌دهد (mm 180-260). اين اختلاف در كرانه درياي خزر بالغ بر80 درصد ميانگين بارش سالانه (حدود 300 ميلي‌متر در سال) مي‌رسد. داده‌هاي ماهواره‌اي روي منطقه سواحل درياي خزر و مناطق پر ارتفاع كوه‌هاي زاگرس واقع در جنوب غرب ايران بارش را با دقت كمتري نسبت به ساير نقاط برآورد مي‌كنند. مجموعه‌هاي بارش زميني بيشترين سهم از بارش سالانه را براي فصل بهار و ساير مجموعه‌ها بيشترين سهم را براي بارش زمستاني نشان مي‌دهند. مقايسه بارش ماهانه، فصلي و سالانه مجموعه‌ها با داده هاي باران‌سنچي نشان مي‌دهد مجموعه‌هاي ماهواره‌اي كه با داده‌هاي باران‌سنجي تصحيح شده‌اند نتايج بهتري حتي نسبت به مجموعه‌هاي بارش زميني دارند. مجموعه‌هاي ماهواره‌اي حال حاضر نيز بيش از سايرين بارش را كم برآورد مي‌كنند.