تأثيرات زغال زيستي و زئوپلانت برروي ويژگي‌هاي فيزيكي و مكانيكي خاك‌هاي فرسايش‌پذير (مطالعه موردي: بستان)

فرسايش بادي يكي از مهترين معضلات زيست محيطي در مناطق خشك و نيمه خشك است كه سبب هدررفت خاك و توليد گرد و غبار مي گردد. در اين پژوهش تأثيرات زغال زيستي باگاس نيشكر، كنوكارپوس و تيمار آليمعدني زئوپلانت در سه سطح (0، 2 و 4 درصد وزني)، دو سطح رطوبتي (25 و 50 درصد ظرفيت زراعي) و در 3 تكرار به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي بر روي ويژگي‌هاي فيزيكي و مكانيكي خاك به عنوان شاخص هايي از فرسايش‌پذيري، بررسي شد. نمونه خاك از محدوده تالاب هورالعظيم به عنوان يكي از كانون هاي گردوغبار جمع‌آوري و پس از اعمال تيمارها، به مدت 90 روز در سيني هايي به ابعاد (10 × 30 × 70 سانتي متر) انكوباسيون گرديد. پس از اتمام انكوباسيون سيني ها درون تونل باد قرار داده شد و تحت تأثير وزش باد با سرعت 15 متر بر ثانيه در ارتفاع 2 متري از سطح خاك قرار گرفتند. مهمترين پارامترهاي فيزيكي و مكانيكي اندازه‌گيري شده شامل پايداري خاكدانه، مقاومت فروروي، مقاومت كششي، شاخص تردي خاكدانه، مقاومت برشي، شاخص سله، شاخص بافت خاك و درصد ماده آلي بودند. نتايج نشان داد كه هر سه تيمار در دو سطح رطوبتي، به طور معني داري سبب افزايش تخلخل، مقاومت كششي و كاهش شاخص سله در مقايسه با نمونه بدون تيمار شدند (P amp;lt;0.01). همچنين زغال زيستي باگاس نيشكر و زئوپلانت (سطح 2 درصد) به طور معني داري مقاومت برشي را افزايش، در حالي‌كه زغال زيستي كنوكارپوس اثر معني داري بر مقاومت برشي نداشت. در مجموع تيمارهاي مورد استفاده با ايجاد لايه محافظ (Armoring effect) در سطح خاك و نيز افزايش پايداري خاكدانه‌ها، منجر به كاهش فرسايش شدند.