كليدواژه :
متقي , نهج البلاغه , تائوئيسم , فرزانه , انسان مطلوب اخلاقي , تائو ته چينگ
چكيده فارسي :
يكي از روش هاي مقايسه سنت هاي ديني، مقايسه انسان مطلوب اخلاقي در آن مكاتب است. روشن است كه هرچه ميزان شباهت اوصاف انسان مطلوب اخلاقي در دو مكتب بيشتر باشد، روي نزديكي مباني فكري آنها بيشتر مي توان حساب كرد و بهتر مي توان در انديشه گفت وگو و تعامل فرهنگي بود. در مقاله حاضر، با استفاده از روش مطالعه كتاب خانه اي و با مراجعه به اصلي ترين متون اخلاقي عرفاني دو مكتب «اسلام» و «تائوئيسم»، به ويژه نهج البلاغه و تائو ته چينگ ميزان همپوشاني اوصاف انسان مطلوب در اين دو نظام تربيتي مقايسه شده است. «فرزانه» (انسان مطلوب تائوئيسم)، ويژگي هاي خاصي دارد كه با «پارسا» (انسان مطلوب اخلاقي اسلام= متقي)، از جهات بسياري شباهت دارد. ورع، رضا به تقدير، خلوت گرايي، تفكر، انس با طبيعت، سكوت، بخشش و خدمت به خلق، دوري از شعار و خودنمايي، پرهيز از خشونت و مانند اين، از جمله اين اوصاف هستند. از سوي ديگر، پارساي اسلامي به سبب ويژگي هايي همچون اهل مناجات و عبادت بودن، احساس مسئوليت در مقابل اوضاع جامعه، و مرزبندي با مخالفان عقيدتي خود (كافران) در اجتماع و معاد انديشي و مانند آن، از فرزانه تائو متمايز است كه نشان مي دهد اين دو مكتب با وجود مشابهات هاي زياد، فاصله قابل توجهي با يكديگر دارند.
چكيده لاتين :
One way of comparing religious traditions, is comparing the ideal moral man in those schools. It is clear that the greater similarity of the ideal moral man attributes in two schools reveals close intellectual foundations, and it prepares the conditions for dialogue and cultural interaction. Using a desk-research and focusing on the main ethical texts of the two schools of Islam and Taoism, especially "Nahj al-Balagh" and "Tao Te Ching" the similarity of the ideal man qualities in these two educational systems is compared. Farzaneh (the ideal man of Taoism) has certain characteristics, is similar to the "Parsa" (the ideal man of Islam), in many respects. Piety, satisfaction to predestination, isolation, thinking, Intimacy with nature, silence, forgiveness, serving the people, avoidance of self-esteem, avoidance of violence and etc., are among those characteristics. On the other hand, Islamic Parsa is distinct from the Taoist due to features such as prayers and worship, a sense of responsibility towards the community, and the separation from the opponents (unbelievers) and believing in the Resurrection, and so on, which shows that these two schools have a considerable distance from each other despite the many similarities.
