بررسي بخشي از گزارش هرودوت در خصوص آداب و رسوم ايرانيان با آيين زرتشتي گري

An Analysis of the Herodotus's Report on the Customs of Iranians with the Zoroastrianism

هرودوت هاليكارناس، تاريخ نگار يوناني، به خاطر اثر معروف خود تاريخ هرودوت توسط محققان و پژوهشگران بسياري مورد تمجيد يا انتقاد واقع شده است. گروهي او را متهم به افسانه سرايي و تحريف واقعيت هاي تاريخي نموده، و گروه ديگر گزارش هاي او را تمجيد كرده، مبناي تحقيقات خود قرار داده اند. گزارش هاي هرودوت از آداب و رسوم ايرانيان، با توجه به تاريخ حيات او (425-484 پ.م.) مقارن با دو پادشاه هخامنشي (خشايار شاه و اردشير يكم) مويد فراگير شدن زرتشتي گري در ايران باستان است. شيوه اي كه هرودوت براي تاريخ نگاري خود استفاده كرده، شيوه اي روايي است و احتمال دارد كه آنچه وي نگاشته، توسط راوي به غلط به او انتقال داده شده باشد، بدين روي، لازم است تا گزارش هاي او از جنبه هاي گوناگون بررسي شود. بنابراين، مقايسه گزارش هاي هرودوت در اين فاصله زماني، در خصوص آداب و رسوم ايرانيان، از جمله وجود ايزدان گوناگون، «يزش» و نثار قرباني براي ايزدان بر بلنداي كوه ها، يزش عناصر طبيعت، به دخمه سپردن مردگان، حضور مغ ها در هنگام اجراي مراسم قرباني، ناپسند بودن دروغ، پاك نگاه داشتن رودخانه ها با آنچه در اوستا، كتاب مقدس زرتشتيان و ديگر كتب مذهبي زرتشتي آمده است، مي تواند راه گشا باشد.

Herodotus Halicarnassus, a Greek historian, has been praised or criticized by many scholars and researchers due to his famous history. A group accused him of falsifying and distorting historical realities and the others praised its reports and has used it in their researches. Herodotus reports of Iranian customs and traditions, according to his life (425-484 BC) that coincided with the two Achaemenid kings (Kheshayar Shah and Ardeshir I), support the prevalence of Zoroastrianism in ancient Iran. The way Herodotus used his historiography is a narrative style and it is possible that his writings have been transmitted incorrectly by the narrator. Therefore, it is necessary to analyze his reports in various aspects. Accordingly, comparing Herodotus' reports in this period about the customs of Iranians, including the existence of various Yazata (izadan), Yazesh and sacrifice for the Yazata on top of mountains, Yazesh of the elements of nature, the burial of the dead in crypt (dakhme), the presence of the Magi during the sacrificial ceremony, the impropriety of telling lies, observing the cleanliness of the rivers with the Avesta, the holy book of Zoroastrian and other Zoroastrian religious books can be a solution.