مقايسه ي اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي و درمان شناختي رفتاري بر فعاليت بيماري، كيفيت زندگي و خودكارآمدي بيماران مبتلا به لوپوس اريتماتوز سيستميك

زمينه و هدف: لوپوس اريتماتوز سيستميك، يك بيماري خود ايمني سيستميك است و شيوع آن در ايران 40 در صد هزار نفر برآورد شده است. تظاهرات روان شناختي علاوه بر تظاهرات باليني در مبتلايان شايع است. هدف مطالعه ي حاضر بررسي اثربخشي برنامه كاهش استرس مبتني بر ذهن آگاهي (MBSR) و درمان شناختي رفتاري (CBT) بر فعاليت بيماري، كيفيت زندگي و خودكارآمدي اين بيماران بود. روش بررسي: در اين پژوهش نيمه تجربي با پيش آزمون و پس آزمون باگروه كنترل، 45 بيمار مبتلا به لوپوس در شهركرد با روش نمونه گيري در دسترس، بر اساس معيارهاي كالج آمريكايي روماتولوژي انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل تقسيم شدند. سه گروه تحت مراقبت پزشكي معمول قرار گرفتند. گروه اول آزمايش، 8 جلسه MBSR و گروه دوم 8 جلسهCBT نيز دريافت كردند. طي مراحل پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري 3 ماهه پرسشنامه هاي كيفيت زندگيSF36، خودكارآمدي شرر و ايندكس فعاليت بيماري لوپوس تكميل شد.آناليز اطلاعات با نرم افزار SPSSv18 و آمارتوصيفي و استنباطي تحليل واريانس با اندازه هاي تكراري انجام شد. يافته ها: ميانگين نمرات فعاليت بيماري گروه ها در مراحل مختلف پژوهش تفاوت معناداري با يكديگر نداشتند (P 0/05). ميانگين نمرات كيفيت زندگي بيماران در هر دو روش درماني در مرحله پس آزمون وپيگيري افزايش معني داري نسبت به گروه كنترل نشان داد وميانگين نمرات گروه MBSR نسبت به گروه CBT در مرحله پس آزمون وپيگيري بيشتر بود.ميانگين نمرات خودكارآمدي بيماران در هر دو روش درماني در مرحله پس آزمون و پيگيري افزايش معني داري نشان داد و ميزان تاثير آنها به يك اندازه بود. نتيجه گيري: هرچند مداخلات روان شناختي از تاثير چنداني روي فعاليت بيماري لوپوس برخوردار نبود، ولي مداخلاتCBT و به خصوص MBSR منجر به بهبود پايدار كيفيت زندگي و خودكارآمدي بيماران شدند.