كاربرد دادههاي عنصري در بازسازي شرايط اكسيداسيون - احياي ديرينه سازند قم در برش خانيآباد، جنوب خاوري كاشان

Application of elemental data in reconstruction of paleoredox conditions of the Qom Formation at Khani Abad section, southeast of Kashan

در مطالعۀ حاضر، سازند قم در برش چينه‌شناسي خانيآباد واقع در جنوب خاوريكاشان ازنظر دادههاي ژئوشيميايي بررسي شد. اين سازند در برش مطالعه‌شده 70 متر ضخامت دارد و از لايه‌هاي نازك تا ضخيم و توده‌اي سنگ آهك، سنگ آهك رسي و مارن تشكيل شده است. مطالعه‌هاي پتروگرافي نشان ميدهند فرامينيفرها، جلبك قرمز، خارپوستان، بريوزوئر، دوكفه‌اي‌ها، شكم‌پايان، مرجان‌ها و پلوييدها مهم‌ترين اجزاي سازند قم هستند كه در كمربندهاي رخسارهاي لاگون و پشته سدي ته‌نشست شده‌اند. داده‌هاي ژئوشيميايي بيان‌كنندۀ تهنشست كربناتۀ سازند قم در محيط عمدتاً نيمه‌بسته تا باز دياژنتيكي است. همچنين تغييرات منگنز و نسبت واناديم به كروم و موليبدن به زيركن بيان‌كنندۀ ته‌نشست رسوبات كربناتۀ سازند قم عمدتاً در شرايط نيمه‌احيايي هستند. تطابق نسبت واناديم به كروم، مقادير منگنز، سديم و باريم با آلوكم‌هاي زيستي و كمربندهاي رخساره‌اي شناسايي‌شده نشان مي‌دهد فراواني اين عناصر در بخش‌هاي كم‌عمق لاگوني به سمت خشكي، ميانه لاگون و بخش‌هاي لاگوني به سمت پشته سدي متفاوت است. در بخش‌هاي ميانه لاگون كه انرژي كمتر است، مقدار باريم و منگنز و نسبت واناديم به كروم نسبت به ساير بخشها افزايش يافته و بيان‌كنندۀ نيمه‌احيايي‌بودن بيشتر اين محيط نسبت به ساير بخشها‌ست. در بخش‌هايي از لاگون كه نزديك پشته سدي قرار دارند، نسبت واناديم به كروم، منگنز و مقدار عنصر باريم نسبت به ساير بخشها كمتر است و شرايط محيطي اكسيدي تا نيمه‌اكسيدي‌ را نشان مي‌دهد.

The abundances of minor-elements in carbonate rocks depend on the noncarbonate materials, including detrital minerals, accessory authigenic precipitates, noncarbonate skeletal material, organic matter, phases formed during diagenesis and the elements adsorbed upon all of these materials (Graf 1960; Lian et al. 2008). Mo, V, Cu and Ni abundancey in carbonate rocks depend on CaCO3, organic carbon (Le-Riche 1959; Snow et al. 2005; Lian et al. 2008). The carbonate materials rich in organic matter should be enriched in Ag, As, Mo, V, Ni, Pb, Cu, Ge, Br and I whereas carbonate rocks and sediments containing manganese oxides have high amounts of Co, Mo and Ba trace elements (Krauskopf 1955; Madhavaraju et al. 2015). Due to the economic importance of the Qom Formation as a hydrocarbon reservoir and presence of celectite and chalk deposits, this formation studied mostly on petrology, stratigraphy and paleoenvironment view (e.g. Seyrafian et al. 2007; Mohammadi et al. 2009; Reuter et al. 2009; Safari et al. 2014; Daneshian et al. 2017; Nasiri Ghareh Shiran 2017). However, minor geochemical studies were done on the Qom Formation deposits. In this research, the Qom Formation was studied by geochemical data in Khani Abad stratigraphic section from southeast of Kashan. The aim was to investigate the trace and major elements to reconstruction of paleoredox conditions and find their relationship with sedimentary environment.