ساختار‌هاي زيستي در پوستۀ روزن‌بران كف‌زي بزرگ (اربيتولين) نمونه‌اي از رسوبات آپتين-آلبين در جنوب ‌غرب اقيانوس نئوتتيس، زاگرس، جنوب‌ غرب ايران

Biogenic structures in test of large benthic foraminifers (Orbitolina): Example from Aptian-Albian sediments of SW Neo-Tethys Ocean, Zagros, SW Iran

مطالعات انجام‌شده روي رسوبات سازند داريان به سن آپتين- آلبين در شمال شيراز تنوعي از ساختار‌هاي زيستي از نوع قشرزايي و حفاري را در بستر‌هاي سخت (hard substrates) نشان مي‌دهند. ديوارۀ اربيتولين‌ها كه شاخص‌ترين روزن‌برهاي بزرگ كف‌زي در اين بازۀ زماني معرفي شده‌اند يكي از فراوان‌ترين بسترهاي انتخاب‌شده توسط جانداران است. در اين رسوبات هر دو نوع اربيتولين‌هاي مخروطي و ديسكي‌شكل در معرض ساختار‌هاي زيستي قرار گرفته‌اند. عمدۀ اين حفاري‌ها را جانداراني نظير اسفنج‌ها و كلسي‌ميكروب‌ها انجام داده‌اند كه بخش عمده‌اي از ‌آنها به اثرجنس Entobia نسبت داده مي‌شوند (عمدتاً اسفنج‌ها آنها را ايجاد مي‌كنند). ساير ساختارهاي زيستي شناسايي‌شده عبارتند از: لوله‌هاي كرم‌هاي سرپوليد، قشرزايي جلبك‌هاي Bacinellid، قشرزايي همراه با جلبك‌هاي Thaumatoporellaceans و حفاري‌هاي كانالي با جانداران سازندۀ نامشخص. فراوان‌ترين نوع حفاري ازنظر ريخت‌شناختي به‌شكل تونل‌هاي موازي با حاشيۀ ديوارۀ خارجي اربيتولين‌ها است و ازنظر پراكندگي رخساره‌اي، ساختار‌هاي زيستي عمدتاً در رخساره‌هاي وكستون روزن‌بردار و فلوتستون اربيتولين‌دار ديده مي‌شوند. اين الگو پراكندگي به همراه گسترش اثرجنس Thalassinoides در اين رسوبات نشان‌‌دهندۀ كاهش ميزان رسوب‌گذاري در زمان تشكيل ساختارهاي زيستي و ايجاد فرصت كافي براي فعاليت جانداران سازنده است.

Study of carbonate sediments of the Dariyan Formation (Aptian-Albian) in northwest of Shiraz releases different types of biogenic structures in forms of encrustation and drilling in hard substrates. Generally biogenic structures are referred to as changes in soft or hard sediments, which are created by certain organisms and through biological processes (Neumann 1966). If drilling is performed on soft substrates, it is called Burrow, and if it is created in hard substrates, it is called Bore (Golubic et al. 1975). The organisms can cause macroscale destruction and cavitation on hard surfaces, known as macroboring, which including as certain bivalves, gastropods, echinoids, sponges, polychaetes, arthropods, bryozoans or benthonic foraminiferans (Bromley 2004). Certain organisms, like certain groups of cyanobacteria, green and red algae, as well as fungi, create microscale digestion, which, due to their small size, have been called microboring (Bromley 2004). From paleoecology perspective, studying the hard substrates can help determine the spatial distribution and how to orientate the organisms during their lifetime. For example, an accurate investigation of encrustation or drilling on brachiopod shells can provide information on the orientation of the bedding, the pattern of feeding, coexistence, as well as the sequences of occupations by the diggers, their priority for specific mechanisms in the host shells, and that how these organisms interacted throughout life (Taylor and Wilson 2003).