بررسي سنگ شناسي، كانه زايي، زمين شيمي و زمين دماسنجي در نشانه مس جوزبن، جنوب شرق دامغان

Petrogenesis, ore geology, geochemistry and geothermometry of the Jouzbon copper index, south-east Damghan

نشانه رگه اي مس جوزبن با ابعادي به پهناي 1/5 متر و طول حدودا 100 متر در 120 كيلومتري جنوب – جنوب شرق دامغان و در بخشي از كمربند آتشفشاني ترود – چاه شيرين واقع شده است. اين كمربند داراي سنگ هاي آتشفشاني كالك آلكالن مي باشد. كانه زايي هاي اين كمربند تحت تاثير دو گسل اصلي، گسل ترود در جنوب منطقه و گسل انجيلو در شمال منطقه، قرار دارد. سنگ هاي آتشفشاني و نفوذي منطقه مورد مطالعه از نوع كوارتز ديوريت، كوارتز مونزونيت، داسيت، آندزيت مي باشند. بافت غالب سنگ هاي اين منطقه نيز، پورفيري، گرانولار و پويكيليتيك مي باشد. دگرساني هاي مشاهده شده شامل سريسيتي شدن، سيليسي شدن، كلسيتي شدن و پروپيليتيك مي باشد. كانه زايي منطقه در قالب كاني هاي سولفيدي از جمله پيريت، كالكوپيريت، گالن و بورنيت و نيز كاني اكسيدي هماتيت رخ داده است. كاني هاي ثانويه از قبيل كوليت، كالكوسيت، مالاكيت و هيدروكسيد هاي آهن قابل مشاهده است. براساس مطالعات زمين شيميايي، مي توان گفت كه سنگ ميزبان منطقه از يك ماگماي كالك آلكالن اشباع از آلومين منشاء گرفته و در ارتباط با يك كمان آتشفشاني مي باشد. با توجه به مطالعات سيالات درگير انجام شده بر روي كاني كوارتز، مشخص گرديد كه دامنه دماي همگن شدگي بين 130 تا 190 درجه سانتي گراد و شوري محلول در محدوده 4 تا 14/5 درصد وزني معادل NaCl تغيير مي كند. همچنين دماسنجي انجام شده بر مبناي ريخت شناسي بلورهاي كاني پيريت، دماي حدود C°250 را براي زون دگرساني، روشن مي سازد. اين داده ها حاكي از آن است كه كاني سازي احتمالا در عمقي حدود 100 متر زير سطح و در شرايط سطح گرمايي و از نوع كانسارهاي آهن – مس- طلا صورت گرفته است.

The Jouzbon Cu index (~1.5 wide and 100 meters’ length), at the south-southeastern parts of Damghan city belongs to the Torud–Chah Shirin volcanic belt. This belt contains calc-alkaline volcanic rocks. The Cu mineralization has occurred between two major faults, the Torud Fault at south and the Anjilu Fault at north. The volcanic and intrusive rocks in this belt include quartz-diorites, quartz-monzonites, dacites and andesites. These rocks show porphyritic, granular and poikilitic textures. The prevailing alteration phases of this region are characterized by sericitization, silicification, calcification, and propylitic alteration. The main mineralization phases of the Jouzbon region are dominanted by occurrence of the sulfides and oxide minerals including pyrite, chalcopyrite, galena, bornite and hematite. Secondary minerals such as covellite , chalcocite , malachite and iron hydroxide are also common. Geochemical observations show that the host rocks are related to a alumina-saturated calc-alkaline magma with volcanic arc (VAG) signature. Fluid inclusion studies on quartz testified a narrow homogenization temperature but a wide salinity, ranging from 130 to 190 ° C and 4 to 14.5 wt% NaCl equivqlent respectively. Geothermometry assay, based on morphology of pyrite crystals, yielded a temperature in the range of ~250°C for the alteration zone. The compiled data testified that mineralization probably has occurred at the depth of ~ 100 meters below the surface during the epithermal conditions, similar to the IOCG-type deposits.