ارزيابي تاثيرات ويژگي هاي ژئومورفولوژيك و زمين شناسي بر چگونگي تغذيه آبخوان هاي آبرفتي (مطالعه اي موردي: آبخوان آبرفتي گيلانغرب)

The effect of geomorphologic and geological characteristic on the recharge of alluvial aquifers (case study: Gilan-e- Gharb alluvial aquifer)

شكل گيري و به دنبال آن تغذيه آبخوان هاي آبرفتي وابسته به شرايط زمين شناسي، ژئومورفولوژيكي، اقليمي و پوشش زمين است. اين نوع آبخوان ها نقش بسيار مهمي در تامين آب مورد نياز جوامع بشري در مناطق خشك و نيمه خشك كشور داشته و عمدتا به علت برداشت بيش از حد نيازمند تدوين و اجراي برنامه هاي مديريتي هستند. آبخوان آبرفتي گيلانغرب امروزه به دليل برداشت بي رويه، رخداد خشكسالي هاي دو دهه اي اخير و محدوديت طبيعي در تغذيه به خصوص در نواحي كوهستاني شمال آن از حالت تعادل خارج شده است. در حال حاضر با توجه به ادامه اي شرايط ذكر شده، آبخوان گيلانغرب كماكان در معرض پيامدهاي زيانبار اين عوامل بوده و نيازمند تدوين و اجراي برنامه هاي مديريتي است. هدف اين پژوهش مدل سازي حوضه اي تغذيه اي آبخوان، به منظور ارائه راهكاري هاي مديريتي براي آبخوان گيلانغرب است. در اين پژوهش مدل سازي مناطق مستعد تغذيه آبخوان آبرفتي بر اساس شش پارامتر ليتولوژي، تراكم خطواره، تراكم زهكشي، ژئومورفولوژي، كاربري اراضي و شيب توپوگرافي انجام گرفت. حدود 23/88 % مساحت منطقه داراي پتانسيل زياد تغذيه آب زيرزميني است و 44% مساحت منطقه داراي پتانسيل كم براي تغذيه آب زيرزميني بوده و اين مناطق مستعد ايجاد رواناب هستند. بنابراين شرايط خاص ژئومورفولوژيكي و ليتولوژيكي منطقه سبب شده كه تغذيه طبيعي آبخوان داراي محدوديت بوده و نيازمند اجراي طرح هاي تغذيه مصنوعي مي باشد.

The formation and subsequent recharge of alluvial aquifers depend on the geological conditions, geomorphology, climate, and land cover.This type of aquifer plays main role in supplying the water needed by human societies in arid and semi-arid regions of the country and mainly due to excessive perceptions, they require the development and implementation of management plans. Alluvial aquifers in the Gilan-e- gharb have been equilibrium due to favorable environmental conditions until the mid-1970s.But gradually, due to human interference in the hydrology cycle of the region and the occurrence of dry periods, the Gilan-e-gharb aquifer falls to the surface and requires the formulation and implementation of management plans.In this research, modeling of alluvial aquifer susceptible habitats was performed based on six lithology parameters, linear density, drainage density, geomorphology, land use and slope. About 23.8% of the area has a high groundwater abundance potential and 44% of the area has a low potential for groundwater and these areas are prone to runoff. Therefore, the special geomorphological and lithological conditions of the area have caused the natural recharge of aquifers to be limited and requires the implementation of artificial recharge plans.