بررسي وضعيت اشتغال زنان سرپرست خانوار در ايران

هدف مقاله حاضر بررسي وضعيت اشتغال زنان سرپرست خانوار در ايران است. اشتغال زنان ايراني دو ويژگي مهم دارد: اول آنكه در مقايسه با ساير كشورهاي در حال توسعه زنان فرصت هاي شغلي كمتري دارند و دوم آنكه اغلب در بخش هاي غير رسمي با دستمزد پايين مشغولند. اشتغال زنان «سرپرست خانوار» حكايت ديگري است كه در پي مشكلاتي مثل فوت شوهر، طلاق، از كارافتادگي شوهر، مفقود الاثر بودن سرپرست و... شكل مي گيرد. طبق نتايج حاصله از چهار سرشماري اخير كشور نسبت زنان سرپرست خانوار از 8/4 درصد در سال1375 به 12/7 درصد در سال 1395 رسيده است. بر اساس نتايج سرشماري سال 1395 در حدود 3061753 زن هستند كه سرپرستي خانوارهاي خود را بر عهده دارند. نتايج حاصله نشان داد كه به طور ميانگين 14/6 درصد زنان سرپرست خانواده شاغل هستند. بيش از 61/3 درصد اين زنان خانه دارند (68/3 درصد روستايي در مقابل 59/6 درصد از زنان سرپرست خانوار شهري) و شغل ديگري ندارند. تقريبا 15/6 درصد اين زنان بدون داشتن كار داراي درآمد هايي هستند (8 درصد زنان سرپرست روستايي در مقابل 18/2 درصد زنان سرپرست خانوار شهري) اين در حالي است كه در حدود 44 درصد اين زنان سرپرست خانوارهاي دو يا سه نفره و 11/4 درصد نيز سرپرست خانوارهايي با تعداد جمعيت بيش از سه نفر هستند. و مابقي در حدود 41/7 درصد زنان سرپرست خانوار به تنهايي زندگي مي كنند و فقط بار اقتصادي زندگي شخصي خود را بر دوش مي كشند. نكته جالب توجه اينكه در حدود 48/7 درصد زناني كه سرپرستي خانوارهاي ايراني را بر عهده دارند در گروه هاي سني 60 سال و بيشتر قرار دارند و در واقع در دوران كهولت خود بسر مي برند. كه اين امر به لحاظ اقتصادي مشكل اين قشر از زنان را دوچندان مي كند. نتيجه اين كه اين زنان و خانواده هايشان اكثرا جزء حاشيه نشينان اقتصادي محسوب مي شوند و شرايط سختي را مي گذرانند.