تأثير كاربري‌هاي مختلف اراضي بر تصاعد گازهاي گلخانه‌اي

Comparison of the Different Land Use on the Emission of Greenhouse Gases

افزايش آزادشدن گازهاي گلخانه‌اي مانند دي‌اكسيد كربن (CO2)، متان (CH4)، و نيتروس اكسيد (N2O) از خاك‌ها به اتمسفر يكي از نگراني‌هاي جهان در چند دهه گذشته مي‌باشد. دي‌اكسيد كربن به عنوان يك عامل مهم مؤثر در گرمايش جهاني و تغيير آب وهوا كه مسئول 60 درصد گرم شدن جهان يا اثر گلخانه‌اي مي‌باشد، شناخته شده است. در اين پژوهش چگونگي آزاد شدن دي‌اكسيد كربن به كمك روش اتاقك بسته و كروماتوگرافي گازي از سطح خاك چهار زمين با كاربري گوناگون كه شامل مزارع گندم و كلزا، باغ مركبات و زمين آيش بود، بررسي شد. ميزان كل هدر رفت كربن از خاك به صورت گازهاي گلخانه‌اي كربنه از كشتزارهاي گندم، كلزا، باغ مركبات و زمين آيش به ترتيب 47/4، 72/3، 38/3 و 89/1 تن كربن در هر هكتار در سال بود. كل كربن آلي ورودي به خاك توسط بيوماس در مزارع گندم و كلزا به ترتيب 1/4 و 6/4 تن كربن در هكتار در سال بود. بنابراين بيلان كربن خاك (ورودي كربن- خروجي كربن) در كشتزارهاي گندم و كلزا به ترتيب 37/0- و 88/0+ بود و در كشتزارهاي گندم هدررفت كربن و در كشتزارهاي كلزا افزايش كربن خاك رخ داد. تغيير كربن آلي خاك در سال‌هاي گذشته در باغ مركبات نشان مي‌دهد كه در اين باغ‌ها نيز كربن آلي خاك افزايش داشته است.

An increase in the emission of greenhouse gases such as carbon dioxide (CO2), methane (CH4) and nitrous oxide (N2O) from the soil surface to the atmosphere has been of worldwide concern over the last several decades. Carbon dioxide is recognized as a significant contributor to global warming and climatic change, accounting for 60% of total greenhouse effect. The aim of this research was to determinate the emission of greenhouse gases from different land under agricultural uses. Four types of agricultural land farm, including wheat field, canola field, citrus garden and fallow land were selected to investigate the fate of CO2 in these fields. Gas chromatography technique and close chamber method were used to analyze soil gas samples. Total carbon losses from soil in form of greenhouse gases was 4.47, 3.72, 3.38 and 1.89 Mg C ha-1 yr-1 for wheat field, canola field, citrus garden and fallow land, respectively. Total additional carbon to soil from biomass for wheat field and canola field was 4.1 and 4.6 Mg C ha-1 yr-1, respectively. ECB (ecosystem carbon budget) = ∑ C input - ∑ C output. For wheat field and canola field ECB was -0.37 and +0.88, respectively. This indicated that in wheat field carbon was lost and in canola field carbon was sequestrated. Under citrus garden due to changes in soil organic carbon form previous year has showed that carbon was sequestrated.